Yeşil dönüşüm, çevre bilinci ve sürdürülebilirlik anlayışı ile faaliyetlerini yürüten işletmelerin, üretim modellerinde ve iş yönetimlerinde köklü değişiklikler yaparak daha çevre dostu bir iş modeli benimsemeleridir. Yeşil Dönüşüm, günümüzde oldukça sık kulanılan bir kelime gurubu olmuştur. Yeşil Dönüşümü tüm seviyeler için konuşabiliriz. Dünyanın yeşil dönüşümünden başlayıp, ülkelerin, hükümetlerin, birliklerin, organizasyonların, kurumların, kuruluşların ve bireylerin yeşil dönüşüm süreçlerini konuşabiliriz. Toplumun ve doğanın ihtiyaçlarını dikkate alarak, mevcut iş süreçlerini yenileyen işletmeler, üretimlerini sürdürebilir ve çevreye minimum zarar vererek geleceğe sağlıklı bir şekilde taşıyabilirler. Yeşil dönüşümün temel amacı; doğal kaynakların sınırlı olduğu, su kaynaklarının tükenmekte olduğu günümüz dünyasında, üretim süreçleri ile doğa arasındaki uyumu sağlamaktır.
Bu uyumun sağlanması, hem doğayı koruyacak hem de işletmelerin sürdürülebilirliği için büyük önem taşımaktadır. Yeşil dönüşüm, sadece çevreyi korumakla kalmaz, aynı zamanda işletmelerin rekabet gücünü de artırır. Yeşil dönüşüm trendine ayak uyduramayan işletmeler ise rekabet gücünü kaybeder. Devletler artık yeşil dönüşüm ile ilgili ek vergilendirme ve cezai yaptırımlarını ardı ardına açıklıyorlar. Bu yazının içeirği kurum ve kuruluşların yeşil dönüşüm süreçlerine yönelik olacaktır. Okuyucu hedef kitlemiz, kurum ve kuruluşlarından ya da organizasyonlarında yeşil dönüşüm sürecine başlamak isteyen kişilerden oluşmaktadır. Belirtilen seviyedeki organizasyonların yeşil dönüşüm süreçlerinde nasıl bir yol izlemeleri, başlangıç ve hedef noktaları, yeşil dönüşüm sürecindeki zorlukları, kolaylıkları ve hibeleri bu yazımızda elimizden geldiğince ifade eetmeye çalışacağız. Ek olarak yazı içerisindeki bazı başlıkların daha detaylı açıklamalarına ilgili linklere tıklayarak ulaşabilirsiniz.
CASEM ESG olarak, 15 yıllık tecrübe sonucunda elde ettiğimiz kabiliyetimiz ile kurum-kuruluş ve organizasyonlara uçtan uça yeşil dönüşüm hizmetlerini sağlayabilmekteyiz. Bir kuruluşun özellikle sera gazı emsiyonlarının azaltımı ile başlayacağı yeşil dönüşüm sürecinde mevcut durum değerlendirmesinden, net sıfır emisyon hedefine kadar olan süreci yönetme yeteneğimiz mevcut. Bu yolculukta ihtiyaç duyulan bağımzsız akredite üçüncü taraf gözetim ve doğrulamalarını, ihtiyaç olunan enerji verimlilik analizleri ile verimlilik arttırıcı porje çalışmalarını, net sıfır hedefi için gerekli olan finansmanı yurt içi ve yurtdışı fonlardan faydalanarak müşterilerimize sağlayabiliyoruz. Bunun yanı sıra organizasyonel seviyelere göre yeşil dönüşüm süreçleri oldukça farklı olabilir. Yeşil dönüşüm çeşitleri hakkında detaylı bilgi almak için Yeşil Dönüşüm Çeşitleri Nelerdir sayfamıza tıklayıp detaylı bilgi alabilirsiniz.
Yeşil Dönüşüm Adımları
Bir kurum-kuruluş, işletme ya da organizasyonun uçtan uca yeşil dönüşüm adımlarını sizler için ifade etmeye çalıştık. Aşağıda Yeşil Dönüşüm adımlarını tanımladık:
- Tüm Seviyeleri Kapsayan Karar Alın: Kurum-kuruluş veya organizasyonunuzda, yeşil dönüşüm sürelerini uygulamak istiyorsanız, tüm seviyedeki katılımcıların (Üst Yönetimden başlayıp son seviyeye kadar) bu sürece katkılarının olduğundan emin olmanız gerekmektedir. Organizasyonda katılım sağlamayan seviylerdeki çalışanların, üyelerin, yöneticilerin yer alması süreci sizler için başarız ve çekilmez hale getirebilmektedir. İlk aşamada kararlı bir üst yönetim ve katlımıcı vir organizasyonşeması ile sürece başlamanız gerekmektedir.
- Mevcut Durum Değerlendirmesi: Mevcut Durum Değerlendirmesi çalışması Yeşil Dönüşüm Sürecinde bulunduğumuz noktayı görmemizi sağlar. Bunu tasvir etmek gerekirse, evinizden varmk istediğiniz noktayı akıllı telefonlarda nasılki haritalar uygulamaları ile hedefliyor ve başlangıç noktamızı belirliyor isek, yeşil dönüşüm yolculuğunuda bu şekilde belirlememiz gerekir. Eğer konumumuzu net olarak tespit edemiyorisek, varacağımız noktaya nekadar sürrede varacağımızı, izleyeceğimiz yolu görmemiz planlamamız mümkün olmayacaktır. Mevcut durum değerlendirmesinde enerji tüketimleri, su kullanımları, sera gazı emsiyonları, kaynak kullanımları, geri dönüşüm oranları, enerji tedarik kaynakları gibi alanların durum analizleri yapılmaktadır.
- Yeşil Dönüşüm Hedefini Belirleyin: Yeşil Dönüşüm, çok geniş kapsamlı bir dönüşümü ifade edebilmektedir. Bu noktada sınırların belirlenmesi sürecin sağlıklı ilerlemesine ve kolay izlenmesine destek olacaktır. Yeşil dönüşümde mevcut durumunuzu belirledikten sonra, varmak istediğiniz noktayı belirlemeniz gerekir. Örneğin, sera gazı emisyonlarını %40 azaltmak, su tüketimini %50 azaltmak, geri dönüşüm oranını %60 a çıkarmak, %100 yenilenebilir enerji kullanmak gibi spesifik ölçülebilir yeşil dönüşüm hedefleri koymanız gerekir.
- Danışmanlık ve Eğitim Alın: Yeşil Dönüşüm konusunda uzman personeliniz yok ise bu konuda uzman kişilerden mutlaka destek alın. TUBİTAK TEYDEB kapsamında Yeşil Dönüşüm Uzmanlarından oluşan Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörü havuzu oluşturmaktadır. TUBİTAK tarafından özenle seçilmiş yeşil dönüşüm mentörlerinden danışmanlık ve eğitim desteği almanız, sürecinizin hızı ve sağlığı açısından oldukça pozitif etki yaratacaktır. Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlüğü hakkında detaylı bilgi için linki tıklayabilirsiniz.
- Mevcut Durum Değerlendirmenizi Doğrulatın: Yeşil Dönüşüm sürecinin başlangıcında yapmış olduğunuz Mevcut Durum değerlendirme çalışmalarını bağımsız akredite kuruluşlara doğrulatın. Bu adım size yapılan durum değerlendirmesinin ne derece doğru olduğunun sonucunu sağlayacaktır. Akıllı telefonlarda bulunan harita uygulamaları ile yol tarifi yapılması benzetmesinden iletleyecek olursak, eğer telefonunuz konumunuzu doğru olarak vermiyorsa, başlangıç noktanız ve izleyeceğiniz yol sürekli olarak hata verecektir. Bu süreçtede doğrulamalar ve onaylar sizlere mevcut durumunuzu uluslararası standardlarda doğrulamış olacaktır. Örneğin; mevcut sera gazı emisyonlarınızın doğrulanması, enerji verimlilik analizinin yapılması, enerji yöönetim sisteminizin belgelendirilmesi gibi.
- Önceliklendirme Analizi Yapın: Şuana kadar yapılan adımlarda kurum-kuruluş ya da organizasyonumuzun mevcut konumunu tam olarak tespit ettik ve doğrulattık. Artık sadece biz değil 3. taraf bağızmsız kuruluşlarda bu doğrulağa şahit oldular ve onay verdiler. Yine önceki adımlarımızda varış noktamızı yani hedefimizi belirlemiştir. Artık iki nokta arasındaki yolculuğu planlamamız gerekmektedir. Bu planlamada önceliklendirme çalışması oldukça önem arz etmektedir. Demek istenen şudur; yeşil dönüşüm sürecinde iyileşitrme yapılacak alanlardan hangi alan organizasyon / işletme için daha önceliklidir. Örneğin: sera gazı emisyonlarının azaltımı olabilir, su ayak izi miktarının düşülmesi olabilir, fosil yakıt kaynaklı enerji kullanımının azaltımı olabilir.
- İyileştirme Planı Yapın: Yeşil Dönüşüm sürecinde önceliklendirme analizinin yapılmasının ardından, işletmenin önceliklerine göre iyileştirmelern planlanması gerekir. Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılması / Karbon Ayak İzi Azaltılması süreçlerinin işletmenin birinci önceliği olduğunu varsayalım. İşletme mevcut durum değerlendirmesinde 12.000 Ton Co2e Karbon Ayak İzi Salınımı olduğunu tespit ediyor ve akredite bir kuruluştan doğrulatıyor. Bu iki adımda işletme mevcut durumda hangi konumda olduğundan emin olmuştur. İşletme 3 yılın sonunda varacağı nokta olarak 5.000 Ton Co2e Karbon Dioksit Salınımı hedefi koyuyor. Bu durumda başlangıç noktası ile varış noktasını belirleme adımlarını da gerçekleştirmiş oluyor. Şimdi 12.000 Ton Co2e Karbon Ayak İzi miktarından 5.000 Ton Co2e Miktarına nasıl azaltacağını planlaması gerekiyor. Bu planlamada şu örnekler verilebiliri; enerji verimliliği yapılarak makinelerin teknolojilerinin yükseltilmesi, yenilenebilir enerji kullanılması, geri dönüşümlü hammadde kullanılması, ısı pompası teknolojisine geçilmesi gibi. Bu örneklerdeki hedefleri devreye alma tarihi izleme periyodu belirleyerek tam bir yeşil dönüşüm planlaması gerçkelştirmiş olacaktır.
- İhtiyaçları Belirleyin: Yeşil Dönüşüm sürecinde yaptığınız yeşil dönüşüm planında ihtiyacınız olan bilgi, zaman, insan ve finans kaynaklarını belirleyin. Bu kaynakların maliyetlerini ve ulaşılabilirliğini raporlayın. Yönetim ile birlikte tedarik edilecek kaynakları tespit edin ve kaynaklara ulaşma yöntemlerini belirleyin.
- Finans ve Hibelere Ulaşın: Yeşil Dönüşüm süreçlerinde ihtiyaç duyduğunuz finansal kaynakları tespit ettikten sonra, bu finans kaynağına ulaşmak için tüm yolları denemelisiniz. Özellikle günümüzde tüm Dünya da yeşil dönüşüm sreçlerine destek verilmektedir. Ülkemizde hali hazırda TUBİTAK ve KOSGEB aracılığıyla yeşil dönüşüm destekleri verilmektedir. Türkiye Yeşil Sanayi Projesi hakkında detaylı bilgi almak için linki tıklayabilirsiniz.
Yeşil Dönüşüm Maliyetleri
Yeşil Dönüşümde maliyet oluşturacak unsurlar, bir yazı ile açıklanabilecek kadar dar kapsamlı değildir. Yeşil dönüşüm maliyetleri, işletme yöneticilerinin hayal gücü kadar geniş olabilir. Ancak bu geniş kapsamlı içeriği, filtreleyerek amacımıza uygun çerçeveye erişebiliriz. Yazımızda, ülkemizde ve günümüzde öncelikli olan yeşil dönüşüm maliyetlerinin filtresini göstereceğiz. İşletmelerin öncelikli olarak göğüslemesi gereken maliyetleri üç ana başlıkta toplayabiliriz.
- Temiz Enerji Dönüşüm Maliyetleri
- Karbon Ayak İzi Azaltım Maliyetleri
- Atık Yönetim ve Azaltım Maliyetleri
Maliyet olarak belirtilen unsurların tamamı, zaman içerisinde işletmeye kazanç olarak dönmektedir. Maliyetler, sadece yatırım ve başilangıç maliyetleri sınıfındadır. Örneğin, elektrik ihtiyacı için Güneş Enerji Santrali yatırımı yapan bir işletme, başlangıcta bir maliyete katlanmakta, ancak her geçen gün ucuz ve temiz enerji kullanımına dayalı olarak, yatırım maliyetini hızlıca süspanse etmektedir.
Ek olarak Karbon ayak izi ölçüm ve doğrulama maliyetlerini karşılayan işletme, zaman içerisinde karbon vergisi ödemeyerek, karbon yönetimini sağlayıp rakiplerinden pazarda avantajlı konuma geçerek, emisyon ticaret sisteminde karbon satan taraf olarak başlangıç maliyetini kısa sürede kazançlı hale getirmektedir.
Yeşil Dönüşüm İçin Hangi Destekleri Kullanabilirim?
Avrupa Birliği Yeşil Mutabakat Yasası ile yeşil dönüşüm zorunluluğu gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Bu yasanın ülkemiz için fırsat haline dönüşmesi için devlet yetkilileri, hümmalı bir çalışma gerçekleştirmekte. Bu çalışmanın sonucu olarak da çeşitli hibe ve teşvikler açıklanmaktadır. İşte o teşvik ve hibelerden bazıları şu şekilde;
1. Karbon Ayak İzi Doğrulama İçin %50 Hibe Ödemesi
Ticaret Bakanlığı , ihracat yapan işletmelerin, pazardaki rekabet gücünü arttırmak adına işletmelere pazara giriş belge destekleri sunmaktadır. Karbon Ayak İzi Doğrulama Belgesi için ödeyeceğiniz maliyetin, %50 si Ticaret Bakanlığı tarafından sizlere geri ödenmektedir. Üstelik bu desteğe sahip olmak için bir proje yazmanıza gerek bulunmamaktadır. Basit ve internet üzerinde yeralan portal üzerinden basitçe talep edilebilen bir destek türü.
2. Kalkınma Ajansları – Teknik Destek Hibe Projeleri
Kalkınma Ajansları, Teknilk destek programları kapsamında, öncelik 4 başlığı altında Yeşil Dönüşüm konuları desteklenmektedir. Bu destekler, Odalar, Borsalar, Dernekler, Birlikler aracılığıyla alınabilmektedir. Örneğin, İçinde bulunduğunuz organize sanayi bölgesi ile iltişime geçip sizin için bu desteğe aracılık etmesi için talepte bulunabilirsiniz.
Desteklenen konular:
- Eko-Verimlilik,
- Enerji Verimliliği,
- Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı,
- Avrupa Yeşil Mutabakatına Uyum,
- Organize Sanayi Bölgeleri altyapılarının yeşil dönüşüm ve döngüsel ekonomiye geçişini sağlayacak yatırımlara yönelik ihtiyaç analizi ve ön fizibilite çalışmaları
3. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı
Buna göre, teknolojik ürün ve çözümlerin işletme süreçlerine entegre edilerek maliyet azaltımı, verimlilik ve kalite artışı, çalışan ve müşteri memnuniyeti gibi sonuçlar elde etmeyi amaçlayan Dijital Dönüşüm Destek Programı ile döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayanYeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar öncelikli olarak desteklenecek.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş--casem.jpg)
