Sürdürülebilirlik Raporu, kuruluşların faaliyetleri sonucu çevreye, sosyal yaşama ve ekonomiye olan etkilerinin analiz edildiği ve gelecekte olası etkilerine ait risk değerlendirmelerinin yapılıp yazıya döküldüğü belgelere denir. Sürdürülebilirlik raporlarında işletmeleri çevresel, sosyal ve yönetişim boyutlarındaki geçmiş performansları, mevcut iyileştirme çalışmaları, gelecek hedefleri yer alır. Sürdürülebilirlik Raporu, işletmelerin ve kuruluşların iklim değişikliği, insan hakları, yolsuzluk ve diğer sorunlarla mücadele etmesi süreçlerinin yönetilmesine ait faaliyetleri içerir.
Sürdürülebilirlik Raporu, şirketlerin faaliyetleri nedeniyle doğada, çevrede ve canlı yaşamında bıraktığı etkileri değerlendiren bir rapordur. Sürdürülebilirlik raporunda çifte önemlilik değerlendirmesi ile kuruluşların iklime olan etkileri analiz edilirken, iklimin kuruluşa olan etkileri de analiz edilip raporlanır. Etki analizi ve risk değerlendirmeleri iki yönlü olarak değerlendirilir ve raporu işlenir.
Günümüzde, şirketlerin sadece ekonomik başarıya odaklanmadığı, aynı zamanda sosyal ve çevresel sorumluluklarını da yerine getirdiği bir dönemdeyiz. Bu bağlamda, "Sürdürülebilirlik Raporu" kavramı giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Peki, sürdürülebilirlik raporu nedir ve neden bu kadar önemlidir?
Sürdürülebilirlik Raporu, kuruluşların faaliyetlerinde sürdürülebilirliğin üç temel unsuru olan çevre- sosyal - ekonomi konularındaki performanslarının değerlendirildiği rapordur. Sürdürülebilirlik raporu, bir işletmenin dünden bugüne, bugün de yarına sürdürülebilirlik kapsamındaki faaliyetlerini belgeler. Sürdürülebilirlik Raporu, bir işletmenin sürdürülebilirlik performansını ölçmek ve bu performansı paydaşlarına açıklamak için oluşturduğu bir belgedir. Bu raporlar, işletmenin çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerini değerlendirir ve bu etkilerin nasıl yönetildiğini gösterir. Sürdürülebilirlik raporları, işletmenin sürdürülebilirlik hedeflerini, ilerlemesini ve başarılarını açıkça iletmeyi amaçlar.
Sürdürülebilirlik raporu, bir kuruluşun ekonomik, çevresel ve sosyal performansını detaylı bir şekilde ele alan ve bu bilgileri paydaşlarına sunan bir belgedir. Bu rapor, kuruluşun sürdürülebilirlik hedefleri, bu hedeflere ulaşmak için izlediği stratejiler, uygulamaları ve elde edilen sonuçlar hakkında kapsamlı bilgi verir. Aynı zamanda, kuruluşun sürdürülebilirlikle ilgili riskleri, fırsatları ve geleceğe yönelik planlarına dair bilgileri de içerir. Sürdürülebilirlik raporu, kuruluşların sürdürülebilirlik konusundaki taahhütlerini somutlaştırmalarına ve paydaşlarına karşı şeffaflığını artırmalarına yardımcı olur.
Kurumsal sürdürülebilirlik, bir organizasyonun, iş faaliyetlerini sürdürülebilir bir şekilde yürütmek için sosyal, çevresel ve ekonomik etkilerini yönetmeyi amaçlayan bir yaklaşımı ifade eder. Bu yaklaşım, organizasyonların sadece kâr odaklı değil, aynı zamanda toplumsal ve çevresel sorumluluklarını da gözetmesini gerektirir. Sürdürebilirlik Raporu, organizasyonların toplumsal sorumluluklarını yerine getirmesini vurgular. Bu, çalışanların haklarına saygı göstermek, işyeri çeşitliliğini teşvik etmek, yerel topluluklara katkıda bulunmak ve insan haklarını korumak gibi konuları içerir. Sosyal sorumluluk, organizasyonların itibarını ve toplumsal kabulünü artırır.
Kurumsal Sürdürebilirlik Raporu, işletmelerin çevresel etkilerini azaltmalarını ve doğal kaynakları daha sürdürülebilir bir şekilde kullanmalarını yönetmeyi amaçlar. Bu amaçların yerine getirilmesi, enerji verimliliği projeleri, karbon ayak izini azaltma çabaları, atık yönetimi stratejileri ve yenilenebilir enerji kullanımı gibi uygulamaları içerir. Çevresel duyarlılık, organizasyonların iklim değişikliği ve doğal kaynak tükenmesi gibi büyük çevresel sorunlarla başa çıkmasına yardımcı olur. Sürdürebilirlik Raporu, işletmelerin sürdürülebilir uzun vadeli ekonomik başarıyı hedeflemesini sağlar.
Bu, finansal kararların sürdürülebilirlik ilkeleriyle uyumlu olarak alınması, uzun vadeli yatırımların yapılması ve iş faaliyetlerinin istikrarlı bir şekilde yürütülmesini içerir. Sürdürülebilirlik, organizasyonların gelecekteki ekonomik risklere karşı hazırlıklı olmalarını sağlar.
Kurumsal Sürdürebilirlik Raporu, şirketlerin paydaşlarıyla daha iyi ilişkiler kurmalarını teşvik eder. Bu, müşterilerle şeffaf iletişim, tedarikçilerle sürdürülebilir ürün tedariki, yatırımcılarla sürdürülebilirlik yatırımları ve yerel topluluklarla işbirliği yapma gibi uygulamaları içerir. İyi paydaş ilişkileri, organizasyonların sürdürülebilirliği desteklemesine ve güçlendirmesine yardımcı olur. Sürdürebilirlik Raporu, şirketlerin sürdürülebilir uzun vadeli stratejiler geliştirmesini teşvik eder. Bu stratejiler, organizasyonların gelecekteki belirsizliklere ve değişen pazar koşullarına karşı hazırlıklı olmalarını sağlar. Uzun vadeli stratejiler, organizasyonların sürdürülebilirliği merkezine koymasına ve rekabet avantajı elde etmesine yardımcı olur.
Özetle, Sürdürebilirlik Raporu, organizasyonların kâr odaklı yaklaşımlarını aşarak daha geniş bir perspektife sahip olmalarını ve toplumsal ve çevresel etkilerini yönetmelerini gerektiren bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, organizasyonların uzun vadeli başarılarını desteklerken aynı zamanda toplum ve çevre için daha iyi bir gelecek inşa etmelerine katkıda bulunur.
Sürdürülebilirlik raporlarının yazımında kullanılan, ulusal ve uluslararası standartlar, yönetmelikler ve direktifler bulunmaktadır. Sürdürülebilirlik Raporu Standartları, raporların yazımında izlenecek yolu ve raporun yapısını belirler. Dünya genelinde standart ve tüm ülkeler tarafından kabul edilen bir rapor yapısının oluşturulması hedeflenir. Günümüzde Türkiye'de ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılan sürdürülebilirlik raporu standartları şunlardır;
İşletmelerin hangi sürdürülebilirlik raporlama standardına göre rapor yazması gerektiğini belirlemede bir çok faktör bulunmaktadır. Öncelikli olarak işletmenin yasal olarak uymakla yükümlü olduğu sürdürülebilirlik raporu standardı belirlenmelidir. Ülkemizde belirli kriterlere uyan firmalar sürdürülebilirlik raporu hazırlamak ve sürdürülebilirlik raporu hazırlarken yasal yönetmeliğe uymakla yükümlüdür.
İşletmeler sürdürülebilirlik raporu yazımında birden fazla standardı kullanabilmektedir. Farklı sürdürülebilirlik raporu standardı yazan kuruluşlar uyumluluk çalışmaları yürütmüş ve bunları kamu oyu ile paylaşmıştır. Örneğin GRI Standardı ile CSRD standardı uyumluluk çalışmaları yürütmüş ve bu çalışmalar için rehber yayınlanmıştır. Benzer şekilde ülkemizde sürdürülebilirlik raporu yazma zorunluluğu olan firmalar GRI Raporu stanrtlarını kullanarak raporlarını Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) na uyumlu hale getirebilmektedir.
GRI Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları dünyadaki bütün işletmeler ve hükümetlerin; iklim değişikliği, insan hakları, yönetişim ve sosyal refah konularında sürdürülebilirliği sağlayacak yaklaşımlara olanak tanıyan raporlarla geliştirme süreçleri çok daha kaliteli bir çerçeveye oturmaktadır. İşte GRI Raporlaması kapsamında dikkate alınan standartlar!
GRI Standartları kapsamında ortak göstergelerin kullanımını teşvik eden çözümler ortaya çıkmaktadır. Bu sayede karşılaştırılabilirlik daha başarılı bir noktada gerçekleşirken faaliyetlerin başarısını ve esnekliğini de destekleyen bir çözümdür. Kuruluşların raporlara yönelik iyileştirme çözümlerini tercih ettiği söz konusu olurken içeriği sadece belli bir kısmıyla ele alması da mümkündür. Kuruluşların GRI Standartları ve temel göstergeleri nasıl kullandıklarını belirtmeleri arzu edilmektedir.
Sürdürülebilirlik Raporu yazımında kullanılan ulusal ve uluslararsı standartlar, yönetmelikler ve direktifler bulunmaktadır. GRI (Global Reporting Intiative) sürdürülebilirlik raporu yazımında kullanılan uluslararası standartlardan biridir. GRI Sürdürülebilirlik Raporu standardı en yaygın olarak kullanılan sürdürülebilirlik raporlaması standardıdır.
GRI, Global Reporting Initiative olarak bilinen Küresel Raporlama Girişimi şeklinde Türkçeleştirilen ve kısaltması GRI olan raporlama çözümleridir. İşletmelerin ve kuruluşların iklim değişikliği, insan hakları, yolsuzluk ve diğer sorunlarla mücadele etmesi sürecinde rehber rolü üstlenen GRI, uluslararası seviyede bağımsız bir kuruluş olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.Firmaların gerek ekonomik gerek sosyal gerekse de çevresel anlamda etkileri değerlendirmeleri ve sürdürülebilirliği ölçmeleri noktasında GRI büyük bir role sahiptir. Firmaların hazırladıkları raporların uluslararası seviyede geçerliliğini destekleyen GRI ile siz de işletmenizin çalışmalarını daha makul bir çerçeveye oturtabilirsiniz.
GRI - Küresel Raporlama Girişimi Standarları ülkemizde dünyada en yaygın olarak kullanılan sürdürülebilirlik raporlama standardıdır. Ülkemizde Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) şartlarına uyan firmalar için zorunlu hale gelen TSRS Sürdürülebilirlik Raporu bir çok işletmede GRI Sürdürülebilirlik Raporu ile uyumlu olarak yazılmaktadır. GRI Standardı değişikliği 2021 yılında uğramıştır. 2021 öncesinde temel raporlama ve kapsamlı raporlama olarak iki seçenek bulunurken aratık tek tek raporlama standardı uygulanmaktadır.
GRI Sürdürülebilirlik Standardı dört ana unsur belirlemiştir. GRI Standardı dört temel unsuru; etki - Çifte Önemlilik - Öncelikli Konular - Paydaş olarak belirlenmiştir. En belirgin değişiklik; öncelikli konuların belirlenmesi, çifte önemlilik çalışmasının akabinde ve yeni şartlara uygun olarak yapılmasıdır.
Yeni GRI Sürdürülebilirlik Raporu Standartları aşağıdaki gibidir:
GRI 1: Kuruluş
GRI 2: Genel Açıklamalar
GRI 3: Öncelikli Konular
GRI 11: Yakıtlar ve Gazlar
GRI 12: Kömür
GRI 13: Tarım ve Balıkçılık
GRI 200: Ekonomik Konular
GRI 300: Çevresel Konular
GRI 400: Sosyal Konular
Eski GRI Sürdürülebilirlik Raporu Standartları aşağıdaki gibidir:
GRI 101: Kuruluş
GRI 102: Genel Açıklamalar
GRI 103: Yönetim Yaklaşımı
GRI 201: Ekonomik Performans ve Etkinlik
GRI 202: Pazar Varlığı
GRI 203: Dolaylı Ekonomik Etkiler
GRI 204: Satın Alma Uygulamaları
GRI 205: Yolsuzlukla Mücadele
GRI 206: Rekabet Karşıtı Davranış
GRI 301: Malzemeler
GRI 302: Enerji
GRI 303: Su ve Atıkları
GRI 304: Biyoçeşitlilik
GRI 305: Emisyonlar
GRI 306: Atıklar
GRI 307: Çevresel Uyum
GRI 308: Tedarikçi Çevresel Değerlendirme
GRI 401: İstihdam
GRI 402: Çalışma / Yönetim İlişkileri
GRI 403: İş Sağlığı ve Güvenliği
GRI 404: Eğitim ve Öğretim
GRI 405: Çeşitlilik ve Eşit Fırsat
GRI 406: Ayrımcılık Yasağı
GRI 407: Örgütlenme Özgürlüğü ve Toplu Pazarlık
GRI 408: Çocuk Emeği
GRI 409: Zorunlu Çalışma
GRI 410: Güvenlik Uygulamaları
GRI 411: Yerli Halkların Hakları
GRI 412: İnsan Hakları Değerlendirmesi
GRI 413: Yerel Topluluklar
GRI 414: Tedarikçi Sosyal Değerlendirme
GRI 415: Kamu Politikası
GRI 416: Müşteri Sağlığı ve Güvenliği
GRI 417: Pazarlama ve Etiketleme
GRI 418: Müşteri Gizliliği
GRI 419: Sosyoekonomik Uyum
Sürdürülebilirlik raporunun içeriği, kuruluşun faaliyet gösterdiği sektöre, büyüklüğüne, coğrafi konumuna ve diğer birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak bir sürdürülebilirlik raporunda bulunması beklenen temel içerik şunlardır:
Bu içerikler, sürdürülebilirlik raporunun genel yapısını oluşturur. Ancak her kuruluş, kendi özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre bu içeriği özelleştirebilir.
Sürdürülebilirlik raporu, bir kuruluşun sosyal, çevresel ve ekonomik performansını detaylı bir şekilde ele alarak paydaşlarına sunar. İşte sürdürülebilirlik raporunun önemini vurgulayan bazı anahtar noktalar:
Sürdürülebilirlik raporu, kuruluşların sürdürülebilirlik konusundaki taahhütlerini somutlaştırmalarına, paydaşlarıyla daha şeffaf bir ilişki kurmalarına ve sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunmalarına olanak tanır.
Sürdürülebilirlik Raporları ile ilgili hazırlık süreçlerinde titiz çalışmalar yapılırken her aşamada dikkatli bir şekilde ele alınmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda önemli olan raporun doğru ve verimli bir şekilde ortaya çıkarılmasıdır. Siz de bu konuda en makul alternatifleri değerlendirmeyi mi arzu ediyorsunuz? Aşağıdaki adımları dikkate alarak sürdürülebilirlik raporlaması ile ilgili gerekli çalışmalara start verebilirsiniz.
GRI Raporlama sürecinin aşama aşama gerçekleştirilmesi başarıyı elde etme noktasında önemli bir faktör olarak dikkate alınırken amaç çerçevenin doğru belirlenmesi ve raporun başarıyı ortaya çıkarmasıdır. Profesyonel bir Raporlama ve süreç takibi konusunda bizden destek alarak hizmet süreçlerini daha makul bir çerçeveye oturtabilirsiniz. Özellikle de GRI Raporlama gibi çok önemli bir alanda çalışma yaparak başarı odaklı bir yaklaşım benimseyebileceğinizi de unutmamalısınız.
GRI Raporlaması kapsamında üçüncü tarafların şirket faaliyetleri ve tedarik zinciri kaynaklı çevresel etkileri değerlendirmesine olanak tanımaktadır. Bu çerçevede GRI Indicator Protocol Set olarak ifade edilen standart bağlamında raporlama esnasında kullanılacak olan esasların neler olabileceği de titiz bir şekilde değerlendirilmektedir. En önemli unsurlar düşünüldüğünde performans göstergeleri (PI), enerji, biyolojik çeşitlilik ve emisyon mutlaka dikkat edilmesi gereken kriterler olarak öne çıkar.
GRI Sürdürülebilirlik Raporlaması ile amaç şirketin sürdürülebilirlik performansını daha kapsamlı kavramlar kullanarak paydaşlarına iletmektir. Hem sektörel hem de küresel düzeyde çözüm odaklı sonuçlar veren sürdürülebilirlik performansı ekonomik, çevresel ve sosyal kaynaklarla alakalı sınırlamalarla değerlendirmeler yapmaktadır.
Sürdürülebilirlik Raporlaması; özel şirketler, kamu şirketleri ve gönüllü sektör kuruluşlarının hem iç hem de dış katkılar noktasında olumlu etkilenmesini sağlar. Bu bağlamda hazırlanan raporların şu faydaları sağladığını göz ardı etmemek gerekmektedir.
Tüm bu değerlendirmeler dikkate alındığında Sürdürülebilirlik Raporlaması mutlaka dikkat edilmesi gereken önemli bir husustur. Güvenilir ve sürdürülebilir bir raporlama olanağı sağlarken stratejik manada başarılı bir yaklaşımın da belirlenmesi mümkün olacaktır.
Sürdürülebilirlik Raporu danışmanlığı, işletmelere sürdürülebilirlik konusunda rehberlik eden bir hizmettir. Bu danışmanlar, işletmelerin çevresel etkilerini azaltmalarına, sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerine ve ekonomik sürdürülebilirliği artırmalarına yardımcı olur. Sürdürülebilirlik danışmanları, organizasyonların sürdürülebilirlik hedeflerini belirlemelerine, stratejiler geliştirmelerine ve performanslarını izlemelerine yardımcı olur.
Sürdürülebilirlik raporu danışmanlığı, işletmelere sürdürülebilirlik raporlarını etkili bir şekilde oluşturmalarına ve yönetmelerine yardımcı olur. Bu danışmanlar, işletmelerin hangi verileri toplaması gerektiğini belirler, raporlama süreçlerini optimize eder ve sürdürülebilirlik raporlarının uluslararası standartlara uygunluğunu sağlar. Ayrıca, sürdürülebilirlik raporlarının şeffaf ve güvenilir olmasını teşvik ederler.
Sürdürülebilirlik danışmanlığı, işletmelerin sürdürülebilirlikle ilgili karmaşık konuları anlamalarına ve bu konularda etkili çözümler üretmelerine yardımcı olur. İşletmeler, sürdürülebilirlikle ilgili yasal düzenlemelere uyum sağlamak, çevresel etkileri azaltmak ve sürdürülebilirlik raporlamasını iyileştirmek gibi pek çok farklı hedefle danışmanlık hizmetlerine başvururlar.
Sürdürülebilirlik raporları, işletmelerin paydaşlarına sürdürülebilirlik çabalarını gösterirken aynı zamanda işletmenin itibarını ve rekabet avantajını artırır. Bu raporlar, yatırımcıların ve finansal kurumların sürdürülebilirlik performansını değerlendirmesine yardımcı olur, potansiyel yatırımcıları çeker ve işletmenin uzun vadeli sürdürülebilirliğini destekler.
Ülkemizde 2024 yılında Kamu Gözetim Kurulu (KGK) tarafından yayınlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları ve Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararları ile Sürdürülebilirlik Raporu zorunludur. Sürdürülebilirlik Raporu tüm şirketler için zorunlu değildir. Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları ve Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararlarıne göre iki ana başlıkta hadleri ve şartları sağlayan firmalar için zorunludur.
Ülkemizde 2024 yılında Kamu Gözetim Kurulu (KGK) tarafından yayınlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları ve Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararlarına göre şirketler için sürdürülebilirlik raporu zorunlulukları belirlenmişitir. Bu kararın içeriğine göre kısaca, Türkiye'de SPK ya Tabi Şirketler, Değerli Maden Üreticileri ve Aracı Şirketler, Borsaya Kote Halka Açık Şirketlerden; 250 kişiden fazla istihdam sağlayan ve/veya Yıllık Net Satış Hasılatı 1 Milyar Tük Lirası ve/veya Aktif toplamı 500 Milyon Tük Lirası olanlar sürdürülebilirlik raporu hazırlamak zorundadır. Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları TSRS Sürdürülebilirlik Raporu ve Sürdürülebilirlik Danışmanlığı Hizmetleri hakkında bilgi almak için ziyaret edebilirsiniz.h