BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kullanılmış poliklorlu bifenil (PCB) ve poliklorlu bifenil içeren madde ve ekipmanların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden tamamen ortadan kaldırılmasının sağlanmasına yönelik idarî ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, kullanılmış poliklorlu bifenil (PCB) ve poliklorlu bifenil içeren madde ve ekipmanların envanterinin hazırlanmasını, geçici depolanmasını, taşınmasını, arındırılmasını ve bertaraf edilmesini, ithalat ve ihracata ilişkin sınırlamaları ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri ve tabi olunacak hukukî ve cezaî sorumlulukları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi, 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (p) ve (s) bentleri hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
ç) Elinde bulunduranlar: Kullanılmış poliklorlu bifenil (PCB) ve poliklorlu bifenil içeren madde ve ekipmanı elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişileri,
1) Poliklorlu terfenil (PCT),
2) Monometil-tetra-kloro-difenil metanı, monometil-dikloro-difenil metanı veya monometil-dibromo-difenil metanı,
3) 50 ppm’den daha fazla miktarda; poliklorlu bifenil (PCB), poliklorlu terfenil (PCT), monometil-tetra-kloro-difenil metanı, monometil-dikloro-difenil metanı veya monometil-dibromo-difenil metanı içeren karışımı,
ifade etmektedir.
Genel ilkeler
MADDE 5 – (1) PCB’lerin yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır:
ç) 12 nci maddeye tabi madde ve ekipmanların en geç 2025 yılı sonuna kadar arındırılması ve/veya bertaraf edilmesi zorunludur.
ğ) İzolasyon sıvıları eksilmiş olan transformatörlerin, PCB içeren izolasyon maddeleriyle tekrar doldurulması yasaktır. İlave edilecek veya yenilenecek sıvıların, 15 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen özellikleri taşıması gerekir.
ı) PCB’lerin yönetiminden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar “kirleten öder” prensibine göre kirliliğe neden olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından karşılanır. Sorumluların çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre sorumlu olanlardan tahsil edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev, Yetki ve Yükümlülükler
Bakanlığın görev ve yetkileri
MADDE 6 – (1) Bakanlık;
ç) (Değişik:RG-30/3/2010-27537) (1) Arındırma ve/veya bertaraf konulu çevre lisansı vermekle,
görevli ve yetkilidir.
İl çevre ve orman müdürlüklerinin görev ve yetkileri
MADDE 7 – (1) İl çevre ve orman müdürlükleri;
ç) Geçici depolama alanlarının 14 üncü maddeye göre kurulmasını temin etmekle ve bu alanları kontrol altında tutmakla,
görevli ve yetkilidir.
PCB’leri elinde bulunduranların yükümlülükleri
MADDE 8 – (1) Kullanılmış PCB, PCB içeren madde ve ekipmanları elinde bulunduranlar;
ç) 11 inci maddeye göre etiketleme yapmakla veya yaptırmakla,
yükümlüdür.
Arındırma yapan veya bertaraf edenin yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) Arındırma veya bertaraf faaliyetinde bulunanlar;
ç) PCB’li ortamlarda 20, 21 ve 22 nci maddelere uymakla,
yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PCB Analizleri, Etiketleme ve Envanter Hazırlama
PCB analizleri
MADDE 10 – (1) Ekipman ve izolasyon sıvıları içindeki PCB içeriğinin ön tespiti yapılır. Ön tespit sonucunun 50 ppm ve üzerinde bulunması durumunda, kantitatif analizler izolasyon sıvılarında TS EN 61619, petrol ürünleri ve atık yağlarda ise TS EN 12766-1, TS EN 12766-2 ve TS EN 12766-3’e göre akredite olmuş veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlarda yapılır.
Etiketleme
MADDE 11 – (1) PCB analizleri ile 50 ppm ve üzerinde PCB içerdiği belirlenen madde ve ekipmanlar, Ek-1’in (A) bölümünde, bunların bulunduğu dış mekanlar ise (B) bölümüne göre etiketlenir.
(2) 15 inci maddeye göre arındırılacak ekipmanlar her arındırma işleminden sonra Ek-2’de belirtilen arındırılmış ekipman etiketiyle etiketlenir.
(3) Etiketler, en az iki metreden kolaylıkla okunabilecek şekilde tasarlanır ve silinmeye dayanıklı malzemeden yapılır.
Envanter hazırlama
MADDE 12 – (1) 5 dm3 (L) ve daha fazla PCB içeren madde ve ekipmanları elinde bulunduranlar, bunları, Bakanlık PCB envanterine kayıt ettirmekle yükümlüdür.
(2) Kapasitör setlerinde 5 dm3 (L) eşik değeri hesabı, seti oluşturan her bir kapasitörün PCB’li kısımlarının hacimleri toplanarak yapılır.
(3) Envantere tabi olan madde ve ekipman beyanlarında, PCB Envanter Formunun (Ek-3) kullanılması zorunludur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Taşıma ve Geçici Depolama
Taşıma
MADDE 13 – (1) Kullanılmış PCB ve PCB içeren madde ve ekipmanların taşınmasında 14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin taşımaya ilişkin hükümleri uygulanır. Taşıma esnasında PCB ile kirlenmiş her türlü malzemeye tehlikeli atık muamelesi yapılır ve bertarafı sağlanır. Zorunlu bir durum yoksa ekipmanlardaki sıvı kısım boşaltılmadan taşıma yapılır. Zorunlu durumlarda boşaltılan sıvılar çarpma ve darbelere karşı önlem almak amacıyla palet üzerine yerleştirilmiş konteynerlerle taşınır. Araçların kapalı kasa olması ve PCB’lerin temizlenmesi için ihtiyaç duyulan araç, gereç ve kimyasalın araçta bulundurulması gerekir.
Geçici depolama
MADDE 14 – (1) Hizmet dışına alınan madde ve ekipman zemin geçirimsizliği sağlanmış, kapalı ve havalandırma imkânı bulunan tesis içinde belirlenmiş alanlarda geçici (D15) olarak depolanabilir.
(2) Sızdırma riski bulunan ekipmanların, sıvı kısmı boşaltıldıktan sonra geçici depolaması yapılır. Sıvıların aktarıldığı konteynerler, Ek-1’in (A) bölümünde bulunan etiket örneğine göre işaretlenerek en kısa zamanda bertarafı sağlanır. Geçici depolamaya alınan ekipman ve maddelere ilişkin bilgiler, PCB Envanter Formuyla (Ek-3) Bakanlığa bildirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Arındırma ve Bertaraf
Arındırma
MADDE 15 – (1) 500 ppm ve üzerinde PCB içeren transformatörler aşağıdaki koşullara uygun olarak arındırılır.
ç) Arındırma yapıldıktan sonra transformatör etiketleri yeni bilgileri içerecek şekilde 11 inci maddenin ikinci fıkrası hükmüne göre değiştirilir.
(2) İzolasyon sıvıları 50 ppm-500 ppm arasında PCB içeren transformatörler, birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerine uygun olarak arındırılır ya da verimli kullanım ömürleri sonunda bertaraf edilir. Verimli kullanım ömrü 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen süreyi aşabilecek olan transformatörler için süre uzatımı Bakanlıkça değerlendirilir.
(3) Transformatörler dışındaki diğer ekipmanlara uygulanacak arındırma işlemleri, Bakanlığın uygun görüşü alınarak yapılır.
(4) Kâğıt, tahta, karton gibi PCB emici malzemeler hariç, arındırma işleminden sonra PCB düzeyi 50 ppm değerinin altına düşürülen metal, porselen, saç levha ve diğer maddelerin geri kazanımı yapılabilir. Buna ilişkin belgelendirme esasları arındırma lisansı kapsamında belirlenir.
(5) (Ek:RG-30/3/2010-27537) (1) PCB arındırma üniteleri bakım, onarım ve üretim tesisleri bünyesinde de kurulabilir. Bu durumda arındırma için tesis sahasında ayrı bir bölüm oluşturulur. Arındırma tesis ve üniteleri aşağıdaki fiziksel şartları taşıyacak şekilde kurulur ve işletilir:
ç) PCB tankları,
ğ) Ekipman solvent yıkama ünitesi,
ı) PCB tayini için uygun laboratuar.
(6) (Ek:RG-30/3/2010-27537) (1) Arındırma işleminden sonra bertaraf ettirilen ve/veya geri kazanımı sağlanan madde ve atıkların miktarı kütle denge tabloları oluşturularak Bakanlığa bildirilir.
Bertaraf
MADDE 16 – (1) (Değişik:RG-30/3/2010-27537) (1) Ek-4’te belirtilen madde ve ekipmanlar ile PCB’yle kirlenmiş temizleme sıvıları, kâğıt, tahta, plastik, tekstil parçaları, koruyucu giysi ve ekipman, toprak, inşaat ve hafriyat atıkları gibi 50 ppm ve üzerinde PCB içeren sıvı, katı ve macunumsu tüm maddeler, ekipman ve atıklar çevre lisanslı tesislerde bertaraf edilir.
(2) PCB içeren yağların geri kazanım ve bertarafında 21/1/2004 tarihli ve 25353 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenen esaslar uygulanır.
(3) PCB’nin D10 yöntemiyle yakılarak bertaraf edilmesinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenmiş olan teknik standartlara uyulması zorunludur. Yakmayla (D10) sağlanan güvenli bertaraf standartlarının ve mevcut en iyi teknolojilerin gerekliliklerinin yerine getirilmesi koşuluyla, PCB’lerin bertarafı için biyolojik veya fiziksel/kimyasal işlemler gibi, yakma dışı yöntemler de uygulanabilir.
(4) (Ek:RG-30/3/2010-27537) (1) Bertaraf tesislerinin kapatılmasına ilişkin hususlarda Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
(Değişik bölüm başlığı:RG-30/3/2010-27537) (1)
Çevre Lisansı Alınması
Çevre lisansı
MADDE 17 – (Başlığıyla birlikte değişik:RG-30/3/2010-27537) (1)
(1) PCB içeren ekipmanların arındırmasını ve/veya bertarafını yapacak gerçek veya tüzel kişiler bakanlıktan çevre lisansı almakla yükümlüdürler. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C sinde yer alan Teknik Uygunluk Raporunun içeriği, bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça belirlenir.
Bertaraf lisansı
MADDE 18 – (Mülga:RG-30/3/2010-27537) (1)
Lisans İptali
MADDE 19 – (Mülga:RG-30/3/2010-27537) (1)
YEDİNCİ BÖLÜM
PCB’ye Karşı Alınacak Önlemler
Çalışma ortamında alınacak önlemler
MADDE 20 – (1) PCB’li ortamda aşağıda belirtilen genel önlemler alınır.
ç) Çalışanlar, ortam dışına çıkarken vücut temizliklerini önce sabunlu su ile sonra bol su ile durulama yaparak gerçekleştirir.
ğ) PCB bulunan yerlerde kapılar ve dış mekanlar Ek-1’in (B) bendine göre işaretlenir.
ı) Personelin, kullanılmış PCB ve PCB içeren maddeler ve ekipmanlarla işlem konusunda yeterli bilgiye sahip olması ve bu amaçla hizmet içi eğitimlere katılması sağlanır.
Sızıntı ve kirlenmelerde alınacak önlemler
MADDE 21 – (1) Sızıntı ve kirlenmeler için aşağıdaki önlemler alınır.
ç) İşlem tamamlanıncaya kadar insan ve çevreye bulaşmasını önlemek amacıyla dökülen PCB uygun yöntemlerle toplanır ve toplanan PCB ve temizleme işlemi sırasında kullanılan malzemelere tehlikeli atık muamelesi uygulanır.
Yangına karşı alınacak önlemler
MADDE 22 – (1) Yangına karşı aşağıdaki tedbirler alınır.
ç) Yangın anında yetkili makamlara anında bilgi ulaştırılması için bir personel önceden görevlendirilir. Buna ilişkin duyuru işletmeye yapılır.
ğ) Kapalı ortamlarda yangın çıkması durumunda, yangın söndürme işleminden sonra yeterli şekilde havalandırma sağlanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yönetmeliğe aykırılık
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmeliğe aykırılık hâlinde, 2872 sayılı Çevre Kanununun 15 inci maddesi ile 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (g), (r), (t), (u) ve (v) bentleri ve anılan Kanunun 23 üncü maddesi doğrultusunda yaptırımlar uygulanır.
Düzenleme yetkisi
MADDE 24 – (1) Aksine hüküm bulunmadığı hâllerde Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü düzenlemeyi yapmakla yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 25 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
(1) : Bu değişiklik 1/4/2010 tarihinde yürürlüğe girer.
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
|
Tarihi |
Sayısı |
|
27/12/2007 |
26739 |
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin |
||
Tarihi |
Sayısı |
|
1. |
30/3/2010 |
27537 |
2. |
|
|