Karbon Uzaklaştırma, serbest halde dolaşan karbondioksitin direkt olarak havadan yakalanıp, depolanması ve dönüştürülmesi ile atmosferden silinmesine denir. Karbon uzaklaştırma, iklim değişikliği ve çevresel sorunların çözülmesinde önemi bir role sahiptir. Dünya çapında karbondioksit seviyelerinin hızlı bir şekilde artış göstermesi iklim değişikliği ve çevresel sorunlar konusunda duyulan endişeleri arttırmaktadır. Bu noktada umut verici bir çözüm olarak karbon uzaklaştırma sistemlerinin kullanıldığından bahsedebiliriz. Bu teknolojik çözümleri daha temiz bir çevreye sahip olmamıza yardımcı olmaktadır. Günümüzde işletmeler karbon ayak izi hesaplaması yaparak mevcut sera gazı emisyonlarının bilançosunu görmek istemektedir.Ülkelerin Karbon Emisyon Ticaret sistemlerine ardı ardına temel atmaları, Dünya'daki karbon fiyatlarının artışı, karbon kredilerinin emisyon ticaret sistemlerinde geçerli sayılmaması gibi gelişmeler emisyon oluşumuna sebep olan sektörleri çeşitli çözümler aramaya yönlendirmektedir. İşletmeler son yıllarda net sıfır karbon için birbirleriyle yarışmaktadır. Bu noktada karbon uzaklaştırma nedir, karbon yakalama nedir ve nasıl yapılır gibi sorulara cevap arıyorsanız doğru adrestesiniz. Şimdi gelin, tüm detayları hep birlikte inceleyelim.
Karbon uzaklaştırma, adından da anlaşılacağı üzere atmosferde yer alan CO2 gibi sera gazlarının azaltılması ve atmosferden uzaklaştırılmasını ifade etmektedir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte önem kazanmış olan karbon uzaklaştırma temelin karbondioksit miktarının düşürülmesini sağlamaktadır. Bu sayede iklim değişikliği ile mücadelede ve karbon salınımının dengelenmesinde son derece önemli bir rol oynamaktadır. Karbon uzaklaştırma karbonun doğrudan atmosferden çıkarılması ya da başka bir forma dönüştürülmesini ifade edebilmektedir.
Günümüzde kullanılan çeşitli karbon uzaklaştırma yöntemleri bulunmaktadır.Ancak karbon uzaklaştırma maliyetleri oldukça yüksek olması nedeniyle bu teknoloji henüz deneme aşamalarında olup, ticarileşmem Bunlar genel olarak aşağıdaki gibidir:
DAC, büyük fanlar veya emici malzemeler kullanarak atmosferden hava emer ve içindeki karbon dioksiti seçici bir şekilde ayırır. Ayıklanan karbon dioksit gazı depolanabilir veya kullanılabilir. Depolama, yer altı depolama alanlarında gerçekleşebilir veya karbon dioksitin başka bir şekilde ekonomik değer yaratılacak bir alanda kullanılmasını içerebilir.
Deniz biyokütlesi projeleri, deniz yosunu ve diğer organizmaların fotosentez yaparak karbon dioksiti emmelerini sağlar. Deniz biyokütlesi oluşan alanlar, bu organizmaların ölmesi ve çöktüğü yerlerdir. Bu, karbonun deniz tabanında depolanması anlamına gelir.
Bitkiler, fotosentez yoluyla karbon dioksiti emerler. Biyoenerji ile karbon uzaklaştırma projeleri, bu bitkilerin özellikle biyokütle enerjisi üretimi için kullanılmasıyla karbon emisyonlarını azaltmayı hedefler. Bitkiler biyokütle olarak kullanılabilir veya biyoenerji üretimi için kullanılabilir. Ayrıca, bitki örtüsünün sağlıklı korunması, karbonun doğal olarak depolanmasına yardımcı olabilir.
Çalışma Prensibi: Karbon dioksiti yer altına depolayan bir dizi teknoloji vardır. Bu, genellikle yer altındaki boşluklarda, eski petrol ve gaz rezervuarlarında veya derin su tabanlarında gerçekleşebilir. Yer altı depolama alanları genellikle CO2'nin emilmesinden kaynaklanan gazları uzun süre depolamak için kullanılır.
CCU, karbon dioksiti kimyasal olarak dönüştürerek veya kullanarak azaltan bir dizi teknolojiyi içerir. Örneğin, karbon dioksit bazlı ürünlerin üretimi veya endüstriyel süreçlerde kullanım bu kategoriye girer. CCU'nun uygulanması, karbon dioksitin birçok farklı ürünün üretiminde veya endüstriyel süreçlerde kullanılmasını içerebilir.
Her bir karbon uzaklaştırma yöntemi, avantajları ve zorlukları olan benzersiz bir dizi teknolojiyi içermektedir. Bu yöntemler, karbon emisyonlarını kontrol altına almak ve atmosferdeki karbon dioksit miktarını azaltmak için bir arada kullanıldığında daha etkili olabilmektedir. Ancak geniş çapta uygulanabilir hale gelmeleri için daha fazla araştırma ve geliştirme çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır.
Karbon uzaklaştırma çeşitli faydalara sahiptir. Bu noktada çeşitli faydalar genel olarak aşağıdaki gibidir:
•Karbon uzaklaştırma, atmosferde bulunan karbondioksit miktarının azalmasını sağlamaktadır. Bu nedenle iklim değişikliği ile mücadele konusunda son derece önemlidir. Ayrıca küresel ısınma ve küresel değişikliği ile ilişkilendirilen olumsuz etkilerin azalmasını sağlamaktadır.
•Karbon uzaklaştırma, negatif emisyon teknolojilerine ait olan bir teknolojik sistemdir. Bu noktada atmosferde bulunan karbondioksit seviyelerini teknolojik yöntemler ile düşürme kapasitesi bulunmaktadır. Bu durum geçmişte salınan karbonun bir kısmını geri çekebilmektedir.
•Biyoenerji ile karbon uzaklaştırma projeleri, bitkilerin fotosentez yoluyla karbon dioksit emmesini ve bu bitkilerin enerji üretimi için kullanılmasını içerir. Bu, sürdürülebilir enerji üretimine katkıda bulunabilir.
•Kimyasal Karbon Depolama ve Kullanım (CCU) gibi teknolojiler, endüstriyel süreçlerde karbon dioksit emisyonlarını azaltabilir veya dönüştürebilir. Bu, endüstrinin sürdürülebilirliğini artırabilir.
•Deniz biyokütlesi ve deniz uzaklaştırma projeleri, deniz ekosistemlerini koruyarak ve deniz tabanında karbon depolayarak çevreye yönelik olumlu etkiler sağlayabilir.
•Karbonsuz enerji depolama ve yeraltı depolama, atmosferdeki karbondioksiti uzun süreli bir şekilde depolamayı sağlamaktadır. Bu noktada büyük ölçekli enerji depolama projelerinde karbon salınımının azaltılmasında son derece önemli bir role sahiptir.
•Karbon uzaklaştırma teknolojileri enerji sektöründe bulunan geçişi desteklemektedir. Bu durumda fosil yakıtlardan temiz enerji kaynaklarına geçişin çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesi sağlanmaktadır.
•Karbon uzaklaştırma projelerinin yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve inovasyonun teşvik edilmesini sağlamaktadır. Bu sayede gelecekte karbon azaltma çabaları için çok daha etkili ve çok daha verimli çözümlerin sunulması sağlanmaktadır.
Yukarıda bahsedilen faydaların tam anlamı ile gerçekleştirilmesi için karbon uzaklaştırma teknolojilerinin maliyetlerinin düşürülmesi gerekmektedir. Bu sayede çok daha geniş çapta uygulanabilir hale gelecektir.
Karbon uzaklaştırma genel olarak büyük ölçekli endüstriyel tesisler, enerji üretim tesisleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Ancak farklı kurum ve organizasyonlarında bu uzaklaştırma sistemlerinden faydalanabileceğini ifade edebiliriz. Kimlerin karbon uzaklaştırma faaliyetlerini yapabileceği ile ilgili detaylar aşağıdaki gibidir:
• Enerji üreticileri
• Endüstriyel tesisler
• Enerji şirketleri
• Orman ve tarım sektörü
• Teknoloji şirketleri
• Yerel ve ulusal hükümetler
• Yatırımcılar ve finans kuruluşları
• Sivil toplum kuruluşları