Karbon Kredisi, sera gazı oluşmasına engel olan ya da sera gazı azaltımı yapan projelerin 1 Ton karbondioksite (CO2) karşılık olarak elde edilen karbon kredisi sertifikasına denir. Karbon Kredisi, gönüllü karbon piyasalarında alınıp satılabilen, Karbon Ticareti yapılabilen varlıklar olarak da tanımlanabilir. Karbon Kredileri, projeler aracılığıyla üretilmektedir. Karbon kredileri uluslararası yetkilendirilmiş kar amacı gütmeyen kruluşlar tarafından onaylanıp listelenir. Uluslararsı piyasalarda listelenen karbon kredileri, alınıp satılabilir, ticareti yapılabilir.
Karbon Kredisi Nedir, kısaca karbon gazının azaltımı seritifkasıdır. İşletmelerin ya da bireyler geliştirdikleri, karbon azaltımı yapabilen ya da karbon gazı oluşmasını engelleyen projelerden karbon kredisi sertifikası üretilebilir. Karbon kredisi, bankalardan çekilen finansal krediler değildir. Karbon kredisi atmosfere salınan sera gazlarının CO2 eşdeğerindeki miktarını dengelemek amacıyla gerçekleştirilen bir finansal taahhüttür. Söz konusu taahhüt, genel olarak karbon salınımını azaltan ya da karbonu uzaklaştıran projelere yatırım yapılmasını içermektedir. Bu noktada karbon kredisi çevresel sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği gibi konularda destek sağlamak için uygulanmaktadır.
Karbon Kredisi Çeşitleri Nelerdir?
Karbon kredi çeşitleri, sağladıkları çevresel faydaya göre ikiye ayrılmaktadır. Karbon gazı salınımını engelleyen karbon kredileri ve karbon emisyonunu azaltan karbon kredileri karbon kredisi çeşitleridir. Ek olarak karbon kredisi türleri sertifikasyon süreci, proje türü ve kaynakların standartlarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bu noktada karbon kredisi çeşitleri genel olarak aşağıdaki gibidir:
-
Gönüllü Emisyon Azaltım Karbon Kredileri (VERs-Voluntary Emission Reductions)
-
Sertifikalı Azaltma Karbon Kredileri (CERs - Certified Emission Reductions)
-
Temiz Kalkınma Kredileri (CDM - Clean Development Mechanism)
-
Orman Karbon Kredileri (FCCs - Forest Carbon Credits):
-
Biyoenerji/ Biochar Karbon Kredileri
-
Enerji Verimliliği Karbon Kredileri
-
Deniz Biyokütlesi Karbon Kredileri
-
Karbon Yakalama Karbon Kredileri (DAC - Direct Air Capture)
Karbon Emisyonu Kaçınma/Engelleme Projesi Nedir?
Karbon Emisyonu Engelleme projesi, bir projenin faaliyeti sonucu, başka bir faaliyetin neden olacağı karbon emisyonu miktarını engellemesine denir. Örneğin yenilenebilir enerji kaynağından elektrik üretilmesi projesinde, eş değer bir fosil yakıt enerji üretim tesisinde meydana gelecek olan karbon dioksit emisyonu salımı engellenmiş olur. Bu şekilde yenilenebilir enerji projesi emisyon kaçınma ya da engelleme projesi örneği olarak verilebilir. Tüm yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen karbon engelleme kredileri (carbon aviation credits) olarak adlandırlabilir.
Karbon Emisyonu Azaltım Projesi Nedir?
Karbon Emisyonu Azaltım projeleri, doğrudan atmosferden emilim yoluyla azaltım yapan projelerdir. Bu projeler karbonu yakalayarak depolayan ya da dönüştüren projeler olabilir. En değerli karbon kredileri, karbon azaltım projelerinden üretilen karbon kredileri/sertifikalarıdır. Özellikle direk karbon yakalama projelerinden üretilen karbon kredileri oldukça değerlidir.
Karbon Kredisi Nereden Alınır?
Karbon kredisi, karbon satışı yapan borsalardan, pazaryerlerinden ve web sitelerinden alınır. Karbon kredileri perakende ya da toptan olarak alınabilir. Karbon kredisini satan web siteleri ülkemizde bulunmaktadır. Türkiyede İlk olarak kredi kartı ile karbon kredisi alımı yapabilceğiniz web sitesi CASEM ESG tarafından kurulmuştur. Karbon kredisi web sitesi ile Karbon kredisi CASEM ESG den alınabilir. Karbon kredisi almak için bizlere ulaşabilirsiniz. CASEM ESG olarak Türkiye'nin karbon kredisi alım noktası olarak hizmet vermekteyiz.
Karbon Kredisi Nasıl Alınır?
Karbon Kredisi nasıl alınır sorusun cevabı karbon kredisi satan web sitelerinden kredi kartı ya da havale yoluyla alınabilir. Karbon kredisi karbon borsalarından ya da karbon pazaryerlerinden alınır. Karbon kredisi alım işleri basit adımlarla yapılabilir. Karbon kredisi sertifikası nasıl alınır sorusu bu konu ile ilgilenenlerin önem verdiği bir konudur. Bu noktada karbon kredisi alma, karbon ayak izini dengeleme, çevresel sorumluluk almak isteyen kuruluşlar için bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Karbon kredisi almak için uygulanması gereken adınmlar aşağıdaki gibidir;
- Öncelikle karbon ayak izinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu noktada doğrudan ya da dolaylı olarak karbon emisyonlarının değerlendirilerek karbon ayak izi belirlenmektedir.
- Karbon kredisi alabilmek için sertifikalı projelerin tercih edilmesi gerekmektedir. Söz konusu projeler genel olarak yenilenebilir enerji verimliliği artırma, biyoenerji ve orman koruma gibi alanlarda faaliyetlerini sürdürmektedir.
- Karbon kredisi almak için iki ana yol vardır. Birincisi, karbonsuz projelere doğrudan yatırım yapmaktır. Örneğin, bir rüzgar enerjisi projesine yatırım yaparak elde edilen kredileri alabilirsiniz. İkinci seçenek ise zaten var olan karbon kredilerini satın almaktır.
- Bu krediyi almak için seçilen projelerin sertifikasyon sürecinin kontrol edilmesi gerekmektedir. Projelerin bağımsız kurum ve kuruluşlar tarafından doğrulandığından emin olunması gerekmektedir.
- Kredinin alınması için özel karbon piyasalarından ya da sertifikalı projelerin doğrudan sahibinden işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra bankalar sürdürülebilir finansman aracılığıyla karbon kredisi sunan programlara sahip olabilmektedir. Bunlardan yararlanılması mümkündür.
- Karbon kredisinin alınmasından sonra kredilerin nasıl kullanılacağı ile ilgili stratejisi geliştirilmesi son derece önemlidir. Kullanılan kredilerin etkilerini izlemek ve bu bilgileri düzenli bir şekilde raporlamak çevresel performansın değerlendirilmesi için çok önemlidir.
Karbon kredisi almak, bir organizasyonun veya bireyin çevresel sorumluluğunu yerine getirmesine yardımcı olabilmektedir. Ancak bu aynı zamanda sürdürülebilir uygulamaların benimsenmesi ve karbon salınımının azaltılması konusundaki çabaların sürekli olarak artırılması gerektiği anlamına gelmektedir. Ayrıca karbon kredisi piyasası ve ilgili standartlar zaman içinde değişebilmektedir. Bu nedenle güncel bilgilerle hareket etmek önemlidir.
Karbon Kredisi Nereden Alınır?
Karbon kredisi, online ya da canlı görüşmeler ile uluslararası karbon kredisi sağlayıcılarından ve ya karbon kredisi üreticilerinden satın alınabilir. Karbon kredisi alıp, bir faaliyeti dengelemek istiyorsanız, toplu ya da perakende olarak karbon kredisi alabilirsiniz.Karbon kredisinı yatırım yapmak için almak ya da karbon kredisi ticareti yapmak istiyorsanız, bir ya da birden fazla karbon kredisi cüzdanına ihtiyacınız olacaktır. Karbon kredileri blockchain teknolojisi ile sertifikalandırıldığı için, blockchain teknolojisine sahip bir cüzdana ihtyiacınız olacaktır.
Karbon Kredisi Nasıl Üretilir?
Karbon Kredileri, emisyon azaltımı, eşdeğer emisyonun engellenmesi, atmosferden karbon uzaklaştırılması (karbon silinmesi) gibi yöntemlerle proje haline getirilir. Projenin engellediği, temizlediği ve azalttığı karbon emisyonu miktarı proje sahibi tarafından hesaplanır. Hesaplanan karbon azaltım emisyonu miktarı, onaylanmış karbon kredisine dönüştürülmesi için projelendirilmesi ve doğrulanması gerekmektedir. Proje sahibi ister kendisi, isterse bir danışman aracılığıyla karbon kredisi üreteceği projeyi, başvuracağı doğrulama kuruluşunun standardına göre hazırlamalıdır. Dünya oldukça fazla sayıda Karbon Kredisi doğrulama ve listeleme kuruluşları bulunmaktadır. Ancak bu kuruluşlardan prestijli ve güvenilir olanlar The Verified Carbon Standard (VCS- Verra) , The Gold Standart (GS), Global Carbon Council (GCC) , CerCarbono, American Carbon Registry (ACR), Social Carbon gibi platformlardır.
Gönüllü Karbon Kredisi mekanizması, karbon kredileri sertifikarının ticareti aracılığıyla işlemektedir. Bu karbon sertifikalarının üretilmesi için geliştirilen projeler, doğrulama ve listeleme yapılacak karbon kredisi doğrulama kuruluşun şartlarına göre hazırlandıktan sonra, karbon kredisi doğrulama kuruluşuna başvurulur. Başvurulan kuruluştan bir doğrulayıcı projenize atanır. Projenizin doğrulaması yapıldıktan sonra, karbon krediniz listeleme aşamasına geçer. Karbon kredileriniz tokenize edilerek listelenir. Her 1 Ton karbon azaltım miktarı için 1 adet Karbon Kredisi Sertifikası projeniz adına tokenize edilir. Bu kredilerin listelenmesine karbon kredisi issue edilmesi denir. Bu işlemler sonucunda karbon krediniz üretilmiş olur. Üretilen karbon kredileri doğrulama için seçtiğini kuruluş tarafından, aynı kuruluşta oluşturacağınız karbon kredisi cüzdanınıza aktarılır.
Karbon Kredisi Listeleme/ Üretme Aşamaları özet olarak aşğıdaki gibidir;
- Karbon Kredisi Üretilecek Projenin Planlanması
- Karbon Kredisi Projesinin Uygunluğunun Dğerlendirilmesi
- Karbon Kredisi Projesinin Proje Dosyasının Hazırlanması
- Karbon Kredisi Üretilecek Standardın Belirlenmesi
- Karbon Kredisi Proje Verilerinin Toplanması
- Karbon Kredisi Proje Dosyasının İlgili Standarda Uygun Hale Getirilmesi
- Karbon Kredilerinin Listelenmesi
- KArbon Kredisi Projesinin Doğrulanması
- Karbon Kredilerinin Onaylanması
- Karbon Kredilerinin Sertifikalandırılması
Karbon Kredisi / Sertifikası Örnek
Aşağıdaki görselde karbon kredisi / karbon sertifikası örneği yeralmaktadır. Bu örnekte Gold Standard Platformunda üretilmiş ve aynı platformdan alınmış bir karbon kredisi sertifikası yer almaktadır. Görselin sol altında yeralan Order Number ile karbon kredisinin üretildiği yıldan, kaynağına, satış rakamına, miktarına kadar tüm verilere ulaşabiliyorsunuz. Bu sayede karbın kredisi örneğinin doğrulğunu teyit etmiş oluyorsunuz.
Karbon Kredisi Fiyatı Nedir? Karbon Kredisi Kaç TL dir?
Karbon Kredisi fiyatları, sabit fiyatlar değildir. Karbon kredilerinde spot ve vadeli (future) olarak işlem yapılabilmektedir. Karbon kredileri borsa usulüne göre serbest piyasada arz talebe göre fiyatlanmaktadır. Karbon kredileri 0,70 Cent (30 TL ) den başlayıp 200 USD (6.000 TL) ye kadar değişkenlik göstermektedir. Karbon kredilerinin fiyatı neye göre değişir sorusunun cevabı oldukça farklı nedenler şeklinde olabilir. Ancak önemli karbon kredisi fiyaltarını etkileyen faktörler aşağıdaki gibidir;
- Karbon Kredisi Arzı ve Talebi
- Finansal Piyasalarda Emtia Fiyatlarının Yönü
- Karbon Kredisi Üretim (Vintage) Yılı
- Karbon Kredisi Proje Türü
- Karbon Kredileri İle ilgii Haber Akışları
- Karbon Kredisi Projesinin Yeri
Karbon Ücreti Nedir?
Karbon Ücreti, 1 ton karbon gazının dengelenmesi için ödenen ücrete denir. Karbon ücretleri bazı ülkelerde sabit iken bazı ülkelerde sebest piyasa ekonomisine göre belirlenebilir. Karbon Ücreti çeşitleri aşağıdaki gibidir;
- Karbon Kredisi Ücreti
- Karbon Vergisi Ücreti
- Karbon Tahsisatı Ücreti
Karbon Kredileri ile Karbon Tahsisatları Arasındaki Fark
Eğitimlerde ve karbon profesyonelleri arasında geçen diyaloglarda en çok sorulan sorular "Gönüllü Karbon Kredileri Emisyon Ticaret Sistemlerinde Geçerli midir?" ya da "Gönüllü Karbon Kredileri Karbon Vergisinden Düşer mi?" sorularıdır. Cevap net olarak olumsuz, hayır şeklindedir. Gönüllü karbon kredileri emisyon ticaret sistemlerinde geçmez, karbon vergi sistemlerinde karbon vergilerinden düşmez. Avrupa birliğinin ve Birleşmiş Milletlerin bu konuda çalışmalarının devam ettiği gündeme düşen haberler arasındadır.
Karbon Kredisi Retire Etmek Nedir?
Karbon azaltım projeleri gibi çeşitli projelerden üretilen (karbon kredisi issue edilen) karbon kredileri, bir faaliyetin sonucu oluşan karbon emisyonu miktarına negatif olarak kullanılmasına diğer bir ifadeyle faaliyet sonucu oluşan karbon miktarını dengelemek için kullanılmasına karbon kredisi retire etmek denir. Örnek olarak bir işletmenin aylık 1.000 ton karbon emisyonuna sebep olduğunu düşünelim, eğer işletme o ayki karbon emisyonunu ofsetlemek isterse 1000 adet karbon kredisi alması gerekir. Karbon kredisini alıp son kullanıcı olarak faaliyetlerini dengelemek olarak kullanırsa, karbon kredisini retire etmiş olur. Retire edilen karbon kredileri, bir kez daha kullanılamaz. Retire edilen karbon kredileri tekrar satılamaz, karbon kredisi piyasasından emekli edilmiş olur. Basit bir örnekle açıklamak gerekirse, siz marketten bir litrelik su aldığınızda, suyu açmadan evde tutarsanız, o 1 litrelik su hala satışa uygun olarak durmaktadır. Dilerseniz o suyu başka birine satabilirsiniz. Piyasadan azalmış sayılmaz. Ancak suyu içtiniz ve şişesini geri dönüşüme attığınız zaman, 1 litrelik suyu retire etmiş olursunuz, yani su artık piyasa da satışa hazır halde durmamaktadır.
Karbon Kredisi Issue Etmek Nedir?
Karbon kredisi issue etmek, karbon kredisi sertifikasının verilmesi demektir. Karbon azaltma, karbon yakalama, karbon silme gibi faaliyetlerden üretilmek üzere projelendirilen karbon kredi dosyaları, karbon kredisi üretim aşamalarından geçer. Projesi oluşturalan, doğrulama platformuna başvurulan projeler, karbon kredisi doğrulama platformları tarafından önce doğrulanır. Doğrulama işleminde sonra onaylanan karbon kredileri sertifikalar halinde piyasa sunulmak üzere hazır hale getirilir. Bu noktada karbon kredisi projelerinin karbon sertifikası hale getirilmesine karbon kredisi issu etmek denir.
Karbon Cüzdanı Nedir?
Karbon Cüzdanı, karbon kredilerinin alınması ve saklanması için kullanılan araca denir. Karbon kredi sertifikaları issue edilirken, blokchain, token teknılojileri kullanılır. Bu teknolojilerinin kulanılmasının sebebi kredilerin güvenli olarak saklanmasıdır. Karbon kredileri blokchain ve tokenize etme teknolojileri kullanılarak üretildiği için, saklanacağı alanlar blokchain, token cüzdanlarında sakalanabilmektedir. Bu nokta da bilinmesi gereken önemli bir nokta, karbon cüzdanı olmadan herhangi bir karbon kredisini retire etmeden satın alınamayacağıdır. Ek olarak her karbon kredisi programı, sadece kendi karbon cüzdanında saklanabilmektedir. ÖRnek olarak, The Gold Standard tarafından üretilen bir karbon kredisi, CerCarbono karbon Cüzdanına transfer edilemez.
Karbon Kredisi Hesaplama
Karbon kredileri ve sertifikasyon ile ilgili bir diğer konu ise karbon kredisi hesaplama konusudur. Karbon kredisi hesaplama son derece karışık bir süreçtir. Çünkü kurum ve kuruluşların ya da bireylerin karbon ayak izlerinin belirlenmesi ve bu ayak izinin dengelenmesi için gerekli olan karbon kredilerinin hesaplamaları çeşitli faktörlere bağlıdır. Bu noktada;
- Karbonsuz faaliyetleri belirleme
- Enerji kullanımını belirleme
- Taşımacılık etkilerini değerlendirme
- Üretim ve endüstriyel faaliyetler
- Karbonsuz projelere yatırım gibi faktörler karbon kredisinin hesaplanmasında önemli faktörlerdir.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş
