ISO 14068-1:2023 İklim Değişikliği Yönetimi - Net Sıfıra Geçiş - Karbon Nötr Standardı Uluslarası Standart Organizasyonu tarafından yayınlanmış işletmelerin Karbon Nötr olması için gerekli şartları tanımlayan standarttır. Standard ISO tarafından 30 Kasım 2023 yılında yayınlanmıştır. ISO 14068 Standard serisi iklim değişikliği yönetimi ana başlağı altında standard serisi olarak belirlenmiştir. Serinin ilk yayınlanan standardı olan ISO 14068-1:2023, net sıfıra geçiş sürecinde karbon nötr olmak için temel tanımları, gerekli şartları ve izlenmesi gereken yolu tanımlamaktadır.Standart 44 sayfadan oluşmaktadır.
ISO 14068-1:2023 İklim Değişikliği Yönetimi - Net Sıfıra Geçiş - Karbon Nötr Standardının içeriği özetle şu şekildedir. ISO 14068 standardı, faaliyetleri, işletmlerin, kuruluşların karbon ayak izinin hesaplanması,mevcut durum analizinin yapılması, karbon ayak izinin azaltılması ve karbon dengelenmesi (karbon offsetlenmesi) yoluyla karbon nötrlüğünün elde edilmesi ve gösterilmesine yönelik ilkeleri,şartları, gereklilikleri ve rehberliği belirler. ISO 14068 standardı, karbon nötrl ile ilgili ifadeleri tanımlamakta ve karbon nötr durumuna erişmek için yapılması gereken faaliyetler ile ilgili işletmelere yol gösterici etkiyi sağlamaktadır. Tanımlarda en çok kullanılan ifade olarak, "karbon nötr" gibi kelime kalıplarında sera etkisi yaratan tüm sera gazlarına atıfta bulunmak için "karbon" kelimesini kullanır.Karbon ifadesi ile işaret edilen tüm sera gazlarıdır. Organizasyonlar, şirketler, belediyeler, üretim tesisleri ve ve ürünler, binalar, hizmetler gibi çok çeşitli konulara uygulanabilir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) katılımcıları da dahil olmak üzere bölgeler (bölgeler, ülkeler, eyaletler veya şehirler gibi) için, bu Sözleşmenin amaçları doğrultusunda ulusal sonuçları raporlarken kullanılması amaçlanmamıştır. Standard, doğrudan sera gazı emisyon azaltımlarının ve dolaylı sera gazı azaltımlarının, değer zincirindeki sera gazı giderimlerinin denkleştirmeye göre öncelikli olduğu karbon nötr (net sıfır karbon) için bir önceliklendirme tanımı oluşturmaktadır. Karbon nötrlük taahhütleri ve karbon nötrlük talepleri için gereklilikleri içerir. Bu belge sera gazı programlarından bağımsızdır. Bir sera gazı programının geçerli olması halinde, söz konusu sera gazı programının gereklilikleri bu belgenin gerekliliklerine ektir.
ISO 14068-1 Net Sıfıra Geçiş Standardı, diğer 14060 stadndar ailesine ait olan ISO 14064-1, ISO 14064-3 ve ISO 14067 standartları gibi gibi sera gazı - karbon ayak izi hesaplama, raporlama, doğrulama ve valide etme konularını işleyen mevcut Uluslararası Standartlar üzerine bina etmek üzere hazırlanmıştır.
ISO 14068 Standardı, karbon net sıfır ya da karbon nötr durumunun sağlanmasına yönelik gelişmiş ve standartlaştırılmış bir yaklaşım sunmaktadır. Yeşil dönüşüm çalışmaları için çok etkili bir referans doküman olarak kullanılabilir. Kurumsal seviye ve ürün seviyesi için geçerlidir. Aktarılan öncelik yaklaşımı, doğrudan sera gazı misyonlarını ve dolaylı sera gazı emisyonlarını azaltmaya ve konunun karbon uzaklaştırmalarını artırmaya yönelik çalışmalara öncelik verir ve karbon denkleştirmeyi en son yapacak bir iyileştirme kalmadığında tavsiye eder. Oluşması engellenen sera gazı emisyonları, bu standardda ele alınmamaktadır, ancak bunların da kuruluşların küresel karbon nötr hedefini destekleme sürecinde önemli bir görevi vardır. Kaçınılan sera gazı emisyonları, kuruluşların düşük karbonlu ürünler veya çözümler sunma çabalarını yansıtmaktadır.
Birincil amacı sera gazı emisyon azaltımı veya sera gazı uzaklaştırmalarında iyileştirme faaliyetleri geliştirmek olan sera gazı projeleriyle ilgili hesaplama, izleme ve raporlama da bu stadnardın kapsamı dışındadır. Kuruluşlar ve ürünler tarafından karbon nötr durumuna erişilmesi, sera gazı emisyonlarını azaltan ve sera gazı uzaklaştırmalarını .oğaltan davranışları ve faaliyetleri gerektirir ve Paris İklim Anlaşmasında ulusların vermiş oldukları Ulusal Katkı Beyanlarını (NDC) gerçekleştirmelerine yardımcı olur..