Gömülü Emisyon, günümüzün en önemli küresel meselelerinden biridir. Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamak için bugünün kaynaklarını tüketmeden yaşamak, doğal çevreyi korumak ve iklim değişikliği ile mücadele etmek, küresel bir konu olarak sürdürülebilirlik hedeflerinin merkezinde yer alır. Sürdürülebilirlik adına küresel anlamda bu hedeflere ulaşabilmek için sadece doğrudan enerji tüketimi değil, aynı zamanda gömülü emisyonlar olarak bilinen daha az göz önünde bulunan bir tür karbon ayak izini de ele almak gerekiyor.
Gömülü emisyon, bir ürünün veya hizmetin üretilmesi, taşınması ve kullanıma sunulması sırasında ortaya çıkan sera gazı emisyonlarıdır. Bu emisyonlar, ürünlerin ya da hizmetlerin hammaddelerinin çıkarılması, işlenmesi esnasında, taşınması sırasında ve ürünlerin kullanımda olduğu süre boyunca ortaya çıkabilir.
Gömülü emisyonlar, küresel sera gazı emisyonlarının önemli bir kısmını oluşturur. Bir örneklendirme yapmak gerekirse, inşaat sektörünün küresel sera gazı emisyonlarının %39'undan sorumlu olduğu tahmin edilmektedir. Bunun yaklaşık %28'i gömülü emisyonlardan kaynaklanmaktadır. Gömülü emisyonları azaltmak için, ürünlerin ve hizmetlerin daha sürdürülebilir bir şekilde üretilmesi ve kullanılması gerekmektedir. Bu, hammaddelerin daha verimli kullanılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması ve ürünlerin daha uzun ömürlü olması gibi önlemleri içerebilir. Bu emisyonlar, küresel sera gazı emisyonlarının önemli bir kısmını oluşturur. Bunun azaltılması için de sürdürülebilir üretim ve tüketim yöntemlerine odaklanılması gerekmektedir.
Gömülü Emisyon Örnekleri
Gömülü emisyonlara örnek olarak, cep telefonları, bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazların üretimi verilebilir. Bu ürünlerin üretimi sırasında kullanılan enerji, ham malzemelerin işlenmesi ve taşınması gibi süreçler, gömülü emisyonlara katkıda bulunur. Sektörlere göre diğer örnekleri ise şu şekilde verebiliriz:
- Otomobil endüstrisi, gömülü emisyonlara sebep olan önemli bir kaynaktır. Otomobillerin üretimi sırasında kullanılan enerji, çeşitli malzemelerin işlenmesi ve montaj süreçleri, gömülü emisyonların oluşmasına neden olur.
- Gıda üretiminde de çiftçilik, hayvancılık ve gıda işleme tesislerinin faaliyetleri sırasında ise gömülü emisyonların oluşmasına yol açabilir. Tarım için kullanılan enerji, sulama sistemleri, gübre üretimi ve hayvan yetiştirme süreçleri de gömülü emisyonların oluşmasına katkıda bulunabilir.
- İnşaat projeleri, binaların ve altyapı tesislerinin inşası sırasında enerji tüketimi ve malzeme kullanımı nedeniyle gömülü emisyonlara katkıda bulunabilir. Ayrıca, inşaat atıklarının bertarafı da gömülü emisyonların bir parçasıdır.
- Enerji üretimi, elektrik ve ısı üretimi için fosil yakıtların yanı sıra sürdürülebilir enerji kaynakları kullanıldığında bile gömülü emisyonlar üretebilir. Yakıtın çıkarılması, taşınması ve enerji santrallerinin inşası süreçleri gömülü emisyonların oluşmasına sebep olur. Enerji üretimi sırasında gerçekleşen gömülü emisyonlar küresel anlamda en ciddi etkiye sebep olanlardır.
- Taşımacılık sektöründe de araçların üretimi ve kullanımı sırasında gömülü emisyonlar meydana gelir. Araçların yakıt tüketimi ve üretimi, gömülü emisyonların çok önemli bir bileşeni olarak kabul edilir.
Gömülü Emisyonlar Nasıl Hesaplanır?
Çoğu insanın pek farkında olmadığı gömülü emisyonlar, çevresel etkiler açısından büyük öneme sahip olan emisyonlardır. Bu emisyonlar, ürünlerin üretim, kullanım ve atık aşamaları boyunca ortaya çıkan sera gazı emisyonlarını kapsar. Genellikle, bir ürünün karbon ayak izini hesaplayanlar, ürünün kullanıcı tarafından kullanılması sırasında meydana gelen emisyonlara odaklanır. Gömülü emisyonlar ise ürünün yaşam döngüsünün her aşamasında dikkate alınarak değerlendirilmelidir.
Bir ürünün yaşam döngüsü, hammaddelerin çıkarılmasından başlar. Hammaddelerin madencilik ve çıkarılma işlemleri sırasında enerji tüketimi ve emisyonlar oluşur. Daha sonra, bu hammaddeler ürünler haline getirilirken enerji kullanılır ve emisyonlar meydana gelir. Ürünlerin taşınması, ambalajlanması ve dağıtılması sırasında da enerji tüketimi ve emisyonlar artar. Son olarak, ürün kullanımı sırasında enerji tüketimi ve emisyonlar yine önemli bir rol oynar. Ürünün ömrü sona erdiğinde ise atık yönetimi ve bertarafı işlemi sırasında da emisyonlar meydana gelebilir.
Gömülü Emisyonlar Nelerdir?
Gömülü emisyonlar, sürdürülebilirlik çabalarının tam bir resmini sunmak açısından son derece önemlidir. Karbon ayak izini değerlendirenler, çoğu zaman bir ürünün veya hizmetin sadece kullanım sırasındaki emisyonlarına odaklanılır ve bu gerçek çevresel etkinin göz ardı edilmesine sebep olabilir. Gömülü emisyonların hesaba katılması ile ürün ya da hizmetin gerçek toplam karbon ayak izini daha doğru bir şekilde ölçülebilmesini sağlar.
Gömülü emisyonlar sadece ürünler için değil, aynı zamanda hizmetler için de geçerlidir. Tekrar bir örneklendirme yapmak gerekirse, bir internet servis sağlayıcısının sunucuları için enerji tüketimi, gömülü emisyonların bir örneğidir. Bu enerji tüketimi, kullanıcıların internet hizmetini kullanırken ortaya çıkan doğrudan emisyonlarla birlikte hesaba katılmalıdır. Bu şekilde gömülü emisyonlar da karbon ayak izi ölçümlerine dahil edilerek en doğru sonuçların elde edilmesi sağlanır.
Gömülü Emisyonları Azaltma Yolları
En önemli kürsel konulardan biri olan sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için gömülü emisyonları azaltmanın çeşitli yolları vardır. Gömülü emisyonları azaltma yollarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Üretim süreçlerini ve ürün tasarımlarını daha enerji verimli hale getirerek gömülü emisyonları azaltabiliriz.
- Daha çevre dostu ve sürdürülebilir malzemelerin tercih edilmesi, gömülü emisyonları azaltmasını sağlar.
- Ürünlerin taşınması ve dağıtımında daha düşük emisyonlu yöntemlerin kullanılması, gömülü emisyonları azaltabilir.
- Ürünlerin daha uzun ömürlü olmasını sağlamak, gömülü emisyonları azaltabilir.
- Ürünlerin atık yönetimi ve geri dönüşüm süreçlerinin geliştirilmesi, gömülü emisyonları azaltılmasını sağlar.
Bireysel olarak da gömülü emisyonları azatmak için bazı adımlar atabilir ve bazı konularda daha bilinçli davranabiliriz. Herkes yaşamı boyunca kendi hayatında gömüü emisyonları azaltmak konusunda dikkatli davranabilirse daha yeşil bir dünyayı hep birlikte inşaa etmeyi başarabiliriz. Bireysel olarak gömülü emisyonları azaltmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Enerji verimli ürünler ve hizmetler satın alın.
- Yenilenebilir enerji kaynakları kullanın.
- Geri dönüşüm kullanın ve geri dönüşüm ile yeniden kullanımı teşvik edin.
- Atık üretimini azaltın.
Gömülü emisyonlar, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için dikkate alınması gereken önemli bir faktördür. Ürünlerin ve hizmetlerin sürdürülebilirlik analizlerinde gömülü emisyonların hesaplara katılarak ele alınması ve azaltılması ile doğru bir çevresel değerlendirme sağlayarak sürdürülebilirlik çabalarını güçlendirebilir. Bu nedenle, işletmeler ve bireyler, gömülü emisyonları azaltma stratejileri üzerine odaklanarak sürdürülebilirlik yolculuklarını çok daha etkili hale getirebilirler. Gezegenimizi ve geleceğimizi koruma sorumluluğumuzun sorumluluğumuzun bir parçası olarak, gömülü emisyonlarının göz ardı edilmemesi gerekir ve daha yeşil bir dünya inşa etmek için bu anlamdaki tüm adımları atmaya devam etmeliyiz.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş-nedir-.jpg)
