Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu; herhangi bir projenin başlama öncesinde hazırlanması gereken kapsamlı bir değerlendirme analizidir. Bu değerlendirmenin temel amacı gerçekleştirilecek olan projenin çevresel koşullar göz önünde bulundurulduğunda doğaya verebileceği zararları minimize etmek veya tamamen ortadan kaldırmak üzerinedir.
ÇED raporu 1993 yılında yürürlüğe giren ve günümüzde halen yürürlükte olan bir normdur. ÇED raporu alınmadan gerçekleştirilen projelerin çevresel koşullara zararları tahmin edilenden daha fazla olabiliyor. Ayrıca ÇED raporu almadan başlatılan veya sürdürülen projeler için kısıtlama, durdurma veya sonlandırma gibi çeşitli yaptırımlarla da karşı karşıya kalabileceğini unutmamak gerekiyor.
ÇED Raporu Nereden Alınır?
ÇED Raporu başvuru işlemleri öncesinde kapsamlı bir rapor hazırlanması gerektiği unutulmamalıdır. Alanında uzman kişiler tarafından hazırlanmayan raporların onaylanmama ihtimali olduğundan, ÇED raporu hazırlarken titiz davranmak gerekmektedir. ÇED raporu başvuruları Türkiye Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulmaktadır. Bakanlık tarafından gerçekleştirilecek olan çeşitli incelemelerin ardından raporunuzu nihai sonucu açıklanacaktır. Sonucun olumsuz olmaması için ÇED raporu hazırlama kısmında çok dikkatli olunmalıdır.
ÇED Raporu Nasıl Hazırlanır?
ÇED raporu hazırlamak için alanında uzman kişi veya kurumlardan destek almak en çok tercih edilenler arasında yer alıyor. Alanında uzman kişi veya kurumlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımladığı yönetmeliğe uygun olarak bir rapor hazırlamalıdır. Raporda gerçekleştirilmesini planlanan projenin doğal çevreye zararının olmadığı veya minimum düzeyde zarar verecek şekilde hazırlıkların yapıldığı konusunda görüşler ve yargılar açıkça belirtilmelidir.
ÇED Raporu Örneği
Hazırlanmış ÇED raporu örneği en çok merak edilenler arasında yer almaktadır. ÇED raporu örnekleri incelendiğinde;
- Proje alanı hakkında detaylı bilgiler
- Projenin gerçekleştireceği alandaki doğal ve tarihi varlıklar
- Proje sahası ve sahanın yakın çevresindeki ekolojik unsurlar
- Çalışmanın gerçekleştirileceği çevredeki su kaynaklarının etkilenme durumu
- Heyelan gibi doğal afetlerin tetiklenme durumu
- Projenin tamamlanmasının ardından ortaya çıkacak olan atıkların muhafaza edilmesi
- Atık gaz çıkışı olması durumunda çevre ile olan ilgisi
- Doğal yaşamın ne ölçüde etkilenebileceğine dair bilgilerin yer aldığı ifade edilebilir.
Her projenin kendi özgü bir ÇED raporu olduğunu, bu nedenle yukarıda bahsedilen hassas durumlara yeni eklemeler yapılması gerektiği de unutulmamalıdır.
ÇED Raporu Hazırlama
Çevresel Etki Değerlendirme Raporu kısa adıyla ÇED, kapsamlı bir hazırlık sürecinin ardından hazırlanmalıdır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikler incelenmelidir. Ayrıca yönetmelikte gerçekleşen değişimler olması ihtimaline karşı sürekli olarak güncel mevzuat takip edilmelidir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tebliğ edilen yönetmelik çerçevesinde kapsamlı bir rapor hazırlanmalıdır. Bu raporun hazırlanması aşamalarında yönetmelikte açıkça belirtilen durumların tamamı ile ilgili detaylı bilgiler verilmelidir.
Bakanlık tarafından proje detayları titiz bir şekilde incelenmektedir. Başarılı ÇED raporu hazırlığı konusunda profesyonel destek almak çoğu zaman en doğru tercih olmaktadır. Profesyonel olmayan kişi veya kurumlar tarafından hazırlanan ÇED raporu güncel yönetmeliğe uygun değilse onay alamamaktadır. Bu durum da hedeflenen projenin durdurulması, aksatılması veya bekletilmesi gerekebilir. Zaman kaybı yaşamamak adına yönetmeliğe tam uygun bir ÇED raporu hazırlanması kritik öneme sahiptir. ÇED raporu türleri arasında ÇED Kapsam Dışı Raporu da yer almaktadır.
ÇED Raporu Veren Firmalar
ÇED Raporu hazırlanması konusunda bu alanda hizmet veren profesyonel kurum ve kuruluşlar bulunmaktadır. Bu kuruluşlar aracılığı ile hazırlanan ÇED raporları güncel mevzuat ve yönetmeliklere uygun olduğundan ÇED raporu onayı almak kolaylaşmaktadır. ÇED raporu hazırlanması için Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından yetki alınması gerekmektedir. Çalışacağını ÇED raporu veren firmaları mutlaka bakanlığın resmi sitesinden doğrulamanızı tavsiye ederiz. ÇED Raporu Veren Firmalar olarak kendini tanıtan bazı firmaların ÇED Raporu Hazırlamaya yetkili olmadıkları daha önceden şahit olunmuştur.
ÇED Raporu İçeriği
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tebliğ edilen Çevresel Etki Değerlendirme Raporu (ÇED) gerçekleştirilecek olan projelerin çevreye vereceği zararları minimize etmeyi, mümkünse sıfırlamayı hedeflemektedir. Ekolojik dengenin korunması, tarım ürünlerinin korunması, doğal hayatın korunması gibi unsurlar ÇED raporu içerisinde yer almaktadır. Şirketler tarafından farklı ölçeklerde hayata geçirilecek projelerin çevreye zarar vermemesi adına gerçekleştirilmiş olan ve ilgili şirkete yükümlülüklerini hatırlatan bir rapor özelliği de bulunmaktadır.
ÇED Raporu Nasıl Alınır?
ÇED raporunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığına teslim edilmesi öncesinde ve sonrasında yapılması gereken işlemler vardır. Öncelikle proje sahibi veya sahipleri tarafından bakanlığa projenin sunumunu gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bakanlık ilgili sunumu inceledikten sonra proje kapsamına göre görüşler hazırlar. Bu görüşler ilgili projenin doğa ile ilgili kısımlarından oluşur ve ilk aşama tamamlanır. Bakanlığın hazırladığı görüşe uygun olarak ÇED raporu hazırlanması gerekmektedir. Bu aşamada proje detaylarına göre akılda soru işareti bırakmadan kapsamlı bir ÇED raporu hazırlanması gerekmektedir. İlgili yönetmeliğe uygun olarak hazırlığı tamamlanan ÇED raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulan ÇED raporu onaylanırsa; halk katılımını sağlamak adına bir ilan oluşturur. Bu ilana göre halk ilgili proje ve ÇED raporu hakkında bilgilendirilecektir. Halk toplantısı esnasında proje ve ÇED raporu ile ilgili bilgiler paylaşıldıktan sonra halkın görüşü alınır. Alınan görüşler yazılı bir tutanağa dönüştürülerek kayıt altında tutulur. Toplantıya ait tüm kayıtlar ilgili ilin Valiliği ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde bulunur ve kayıt altına alınır.
Son aşamada ise; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı halk katılımı toplantısının ardından tüm görüşleri değerlendirme alır. Bu değerlendirmenin ardından ilgili projeye ve ÇED raporuna onay verirse artık proje başlayabilir veya devam edebilir anlamına gelmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED raporu değerlendirme toplantısında red kararı da ortaya çıkabilir. Böylece proje ve ÇED raporu reddedilebilir. Red dışında revize kararı alınabilir. Revize kararında ise ilgili proje ve ÇED raporunda bazı düzenlemeler gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilir. Yayınlanan bu yönetmelik Avrupa Birliği’ne direk ihracat yapan ya da ihracat yapan müşterilere sahip işletmeleri direkt olarak etkileyecek. Bu noktada ihracatçılarımızın mekanizmanın nasıl uygulanacağına dair soruları gün geçtikçe artmaktadır.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş
-analizi-nedir--casem.jpg)
