Atık Yönetim Planı, kuruluşun atık kaynaklarını, türlerini, çıkış miktarlarını 3 yıllık perpektifte plan olarak sunduğu dokümandır. Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri gösteren kurum, kuruluş ve işletmelerden kaynaklanan tehlikeli atıkların üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesi ile ilgili esasları düzenleyen Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile bazı tehlikesiz atıkların yönetimine yönelik esasları düzenleyen Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği uyarınca; tehlikeli atık üreticileri “3 Yıllık Tehlikeli Atık Yönetim Planı” hazırlamakla, bazı tehlikesiz atıkların üreticileri de “Tehlikesiz Atık Yönetim Planı” hazırlamakla yükümlü tutulmuşlardır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.06.2012 tarihli ve 9223 sayılı yazısı ile; Sanayi faaliyetleri neticesinde aynı anda tehlikeli ve tehlikesiz atıkların oluşabilmesi nedeni ile atık yönetimine yönelik planlamaların tüm atık türleri düşünülerek yapılması gerektiği bildirilerek Tehlikeli ve Tehlikesiz tüm atıkları içeren atık yönetim planları ile ilgili yapılacak güncellemelerde ve yeni hazırlanacak planların “Endüstriyel Atık Yönetim Planı” şeklinde hazırlanması gerektiği talimatı verilmiştir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından formatı hazırlanan “Endüstriyel Atık Yönetim Planı” faaliyetleri sonucu tehlikeli ve tehlikesiz atık üretimi olan işletmeler tarafından hazırlanarak, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulması gerekmektedir.
Atık üreticileri tarafından hazırlanarak Müdürlüğe sunulan ve Müdürlüğün uygun bulması ile onaylanan atık yönetim planları onay tarihinden itibaren 1 yıl geçerli olup bundan sonra onaylanacak atık yönetim planlarında ayrıca geçerlilik süresi belirtilecektir. Her atık yöneticisi tarafından geçerlilik süresi dolmadan Müdürlüğe yeni (revize) atık yönetim planının sunulması ve Bakanlıkça/Müdürlükçe yapılan denetimler esnasında Bakanlığa/Müdürlüğe geçerlilik süresi dolmamış atık yönetim planlarının sunulması gerekmektedir. Endüstriyel Atık Yönetim Planı Formatı ilgili yukarıda belirtilen hususlara aykırı davranılması halinde 2872 Sayılı Çevre Kanunu kapsamında İdari Para Cezası uygulanacaktır.
Endüstriyel Atık Yönetim Planı (EAYP) Nasıl Hazırlanır?
İlgili planın oluşturulabilmesi için öncelikle tesis içerisinde oluşan tüm atıkların kodlarının ve tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi gerekmektedir. Belirlenen her atığın kendine göre ayrı tehlikelilik özelliği bulunduğundan ve atıkların birbiri ile temas ettiğinde birbirleri ile reaksiyona girebilmeleri veya birbirlerini kontaminasyona uğratabilecekleri gibi sebeplerle atıklar birbirlerine karıştırılmamalıdır. Tesiste atık yönetim sorumlusu personel atanmalıdır.
Atanan personel, tesiste kaynağında ayrıştırma noktası dediğimiz alanları oluşturmalıdır. Tehlikeli ve tehlikesiz atıkların kaynağında ayrı toplanması sonucu biriken atıklar, yine atıkların birbirileri ve dış ortamla temas etmesini engelleyecek ve 6 aya kadar depolama yapabileceğimiz geçici tehlikeli ve tehlikesiz atık sahalarının içinde depolanmalıdır.
Geçici atık depolama sahasında 6 aya kadar bekletilebilen tehlikeli atıklarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığından ilgili atıkların kodu ile yetkilendirilmiş uygun geri dönüşüm, bertaraf, atık ara depolama tesislerine vermek zorundadırlar. Ayrıca ilgili atıkların gönderimlerini EÇBS (entegre çevre bilgi sistemi) üzerinde yer alan MOTAT uygulaması üzerinden yapmak zorundadırlar. İlgili tesislerin aynı zamanda konu kısmında 2872 sayılı çevre mevzuatına atıfta bulunur şekilde zorunlu tehlikeli atık mali sorumluluk sigortası yaptırmaları gerekmektedir.
Atık Yönetim Planı Formata uygun şekilde aşağıdaki tariflere uygun olarak doldurulur.
Atık Üreticisinin (Sanayicinin) İletişim Bilgileri (tesis adı, adresi, telefon, faks numarası, vergi numarası ve tesis yetkilisi) ve atık yönetiminden sorumlu kişiye ait bilgiler yazılır.
Atık Yönetim Planının ekleri yazılır.
Atık kaynakları hakkında ve burada oluşan kaynaklar hakkında detaylı bilgi yazılır.
Örneğin: Atık kaynağı olarak İdari bina/ofisler, burada oluşan atıklar olarak da, kullanılmış piller, flouresan ve civalı ampuller, toner/kartuşlar yazılabilir. Proses atığına örnek olarak da: atık kaynağına mekanik bakım atölyesi, burada oluşan atıklara da, atık yağlar, boş yağ varilleri/tenekeleri, yağ bulaşmış bez eldiven üstüpü gibi atıklar ve yağlı metal talaşları yazılabilir.
Tesiste oluşan atıkların atık kodları, atık isimleri, oluşum miktarları ve bu atıkların bertaraf/yada geri kazanım açıklaması tablo halinde yazılır. Mevcut kodlar (Yönetmelik Ek-4) tablosunda tehlikeli atıklar, atık yağlar, pil-akü, tıbbi atıklar dışındaki atıklar için kod numarası bulunmaz. Mesela Ömrünü tamamlamış lastikler, bitkisel atık yağlar gibi. Kodu bulunmayan atıkların kod numarası kısmı boş bırakılır.
Bir önceki yıla ait atık miktarları, ile gelecek 3 yıl için tahmini yıllık atık üretim miktarları yazılır.
Tesiste atık azaltmaya yönelik yapılacak işlemler, önlemler ve planlar var ise yazılır.
En son olarak atıkların bertaraf edildiği ya da geri kazanıldığı tesislere ait bilgiler yazılır.
Planın tüm sayfaları ve ekleri tesis yetkilisi tarafından imzalanır.
Atık Sahası Nedir?
Öncelikle çalışma alanlarında atıkların sıkça çıktığı alanların ortak noktaları sayılabilecek yerler belirlenerek buralara üzerlerinde ilgili atık kodunun yazdığı, atığı tarif eder şekillerin yer aldığı tehlikeli atıklar için 4 tarafı kapalı, tehlikesiz atıklar içinse üstü açık olabilecek şekilde atık toplama ve depolama alanlarıdır.
Atık Yönetim Planı Başvurusu Nereye Yapılır ?
Tesisler tehlikeli ve tehlikesiz atık yönetim planı için öncelikle yukarıda anlatılan yönetim sistemini kurmaları gerekmektedir. Sonrasında bir dilekçe ile bağlı bulundukları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne aşağıdaki evrakları ek kısmına koyarak başvuruda bulunmalıdırlar.
Atık Yönetim Planı Evrakları Nelerdir?
Ek-1: Kaşe İmzalı Atık Yönetim Planı
Ek-2: Kapasite Raporu
Ek-3: Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigortası
Ek-4: Atık Beyanı
Ek-5: Atık Oluşumunun da Gösterildiği İş Akım Şeması ve Proses Özeti
Ek-6: ÇED Görüşü
Ek-7: Ticaret Sicil Gazeteleri
Ek-8: Vergi Levhası
Ek-9: İmza Sirküleri
Ek-10: Kanal Bağlantı Yazısı
Ek-11: Vaziyet Planı
Ek-12: Tehlikeli ve Tehlikesiz Atık Sahaları, Kaynağında Ayrıştırma Noktaları Fotoğrafları
Ek:13: Atık Yönetimi İle İlgili Çevre Eğitimlerine Dair Bilgi, Belge ve Dokümanlar
EÇBS (Elektronik Çevre Bilgi Sistemi) Nedir?
(ECBS) Entegre Çevre Bilgi Sistemi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2872 sayılı Çevre Kanunu şemsiyesi altında çıkardığı yönetmeliklerin getirdiği mevzuat yükümlülüklerinin firmalar tarafından yerine getirilmesini sağladığı (ECBS) Entegre Çevre Bilgi Sistemi’nin web tabanlı uygulamalarının bulunduğu bir portaldır.
EÇBS Kaydı Nasıl Yapılır?
İlgili firmanın EÇBS Entegre Çevre Bilgi Sistemi’ nin açılması için firmanın imza sirkülerinde yer alan imza yetkisi bulunan yetkililerden birinin e-devlet hesabı üzerinden aktivasyon yapılmalıdır. Kayıt Sürecinin tamamını E-Devlet Sistemi üzerinden ilerleyecektir.
E-Devlet Ekranına Giriş Yapıldıktan sonra, Arama Kısmına EÇBS yazın. EÇBS portalına giriş yapın. Sağ Üst Köşede yer alan Yeni Hesap kurulum bölümünü tıklayıp adımları takip etmeniz gerekmektedir. Portal tarafından ilgili yönlendirmeler yapıldıktan sonra, sistem tarafından verilecek olan çıktının kaşe imza yapılıp, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne teslim edilmesi gerekmektedir.
EÇBS Kaydı Yapan Firmalar?
Çevre danışmanlık şirketlerinin tamamı EÇBS Kaydı işlemlerini yapmaktadır. CASEM Çevre Danışmanlık EÇBS Kaydı işlemlerinde sizlere destek sunmaktadır. EÇBS Kaydı ile ilgili sorularınız için bize ulaşabilirsiniz. Çevre Danışmanı Uzmanlarımız size bu konuda destek olacaklardır.
MOTAT (Mobil Tehlikeli Atık Yönetim Sistemi) Kaydı Nedir?
MOTAT, Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ kapsamındaki atıkların karayolu ile taşınmasına dair bir sistemdir. Bu uygulama ile tehlikeli atık taşıma işlemlerinin tamamının kayıt altına alınması bu şekilde tehlikeli atıkların her noktada izlenebilmesi ve sürekli denetlenebilmesi konusunda ki etkinliğin arttırılması amaçlanmaktadır.Atık üreticisi sistem üzerinden, Atık Gönderim işlemleri kısmından üretmiş olduğu atığın özelliklerini, taşıyıcı firmayı ve bertaraf tesisini belirterek bir atık transfer talebi oluşturur. Oluşturduğu bu talep, talep içerisinde belirtilmiş olan taşıyıcı firma ve bertaraf tesisinin sisteminde gözükür.
Atık talebinde bulunan atık üreticisi talebini kaydettikten sonra bu talebe ilişkin Taşıma Kontrol Numarası(TKN), taşıyıcı firmanın sisteminde ise bu talep ile ilgili olarak Taşıma Doğrulama Numarası (TDN) oluşacak.Üretilen bu numaralar taşıma işleminin fiziksel olarak gerçekleşmesi sırasında taşıma işlemi sorumluları tarafından tanımlamak ve tanımlanmış olan taşıma işlemini onaylamak amacıyla kullanılacak olan numaralardır.Atığın araca yüklenmesi sırasında atığın sistemi kaydedilmesi işlemi aracın üzerindeki mobil terminal üzerinden gerçekleştirilir. Mobil terminal üzerinden Taşıma Ekleme kısmından atık üreticisinin oluşturduğu talep karşılığında ortaya çıkan TKN ve TDN numaraları mobil terminal üzerine girilir.
Şifreler girildikten bir sonraki aşamada tartımı gerçekleştirilen atığın atık miktarı bilgisi sisteme kaydedilir ve taşıma onaylanır.Taşınan atıklar tesislere getirildikten sonra tesislerde atıkları boşaltma işlemi gerçekleşebilmesi için taşınan o atıklara ait tesis sisteminde Boşaltma Onaylama Numarası (BON) oluşur. Atıklar tesise geldiğinde boşaltmaları tamamlandığında bu numaralar mobil terminal üzerinden girilerek atık işleminin tıbbi atık üreticisinden alınıp taşınması ve tesiste boşaltılması işlemi boyunca bütün süreci tamamlanmış olur.Mobil terminal üzerinden kaydı yapılan bu taşımalara sistem üzerinden “çevrimiçi” ortamda sürekli olarak gözlenebilir ve takip edilebilir. Yine taşıma üzerinde düzenleme ya da sehven yapılmış yanlışlıkları düzeltme içinde sistem üzerinden işlemler gerçekleştirilebilmektedir.
Atık Beyan Sistemi Nedir? Atık Beyanı Nedir?
Atık beyanı tesislerin faaliyetleri sonucu ortaya çıkan çevreye kirletici vasfı olan atıkların Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının EÇBS sistemi üzerinden bildirilmesidir. Atık beyanı yıllık olarak yapılmalıdır. Boş atık beyanı dahi olsa atık beyanı yapılmalıdır.
Atık Beyanı Nasıl Yapılır? Atık Beyanı Ne Zaman Yapılır?
Çevre Mevzuatı gereği tehlikeli ve tehlikesiz atık üreticileri atık beyan formunu her yıl bir önceki yılın bildirimini içerecek şekilde en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla yükümlüdür. Bahsedilen beyan formlarının doldurulması için hazırlanan web tabanlı programa EÇBS adresinden ulaşılır. Entegre çevre bilgi sisteminde yer alan Atık Yönetim Uygulaması her yıl Ocak – Mart ayları arasında atık üreticilerinin beyan girişine açılmakta ve 31 Mart itibarıyla beyan girişine kapatılmaktadır.
Ambalaj Atık Beyanı Nedir? Ambalaj Atık Beyanı Ne Zaman Yapılır?
Bütün firmalar ve kuruluşlar kullandıkları, ürettikleri ve tedarik ettikleri ambalajların takibinden ve beyanından sorumludur. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nce bildirimlerini ve takibini yapmayan firmalara cezai işlemlerin uygulanacağı öngörülmektedir. Ambalaj beyanı Firmalara Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı’nın vereceği kod ve şifresiyle birlikte açılacağı Çevre Bilgi Sisteminde Ambalaj Bilgi Portalına her yıl mart ayı sonuna kadar bir önceki yılın bilgilerinin girilmesi işlemidir. “Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
-nedir.jpg)
