AB Mavi Mutabakatı (EU Blue Deal), avrupa birliği tarafından yayınlanan tatlı su kaynakları, gölleri nehirler, okyanus ve denizlerin korunmasına yönelik hazırlanan anlaşmadır. AB Mavi Mutabakatı (EU Blue Deal),çok sayıda kampanya aracılığıyla sahada su kıtlığı ve kuraklıkla mücadele eden iddialı bir programdır. Blue Deal, Avrupa Birliği'nin su yönetimi ve sürdürülebilirlik politikalarını geliştirmek için ortaya koyduğu yeni bir stratejidir. Bu politika, su kaynaklarının korunması, verimli kullanılması ve su ile ilgili ekosistemlerin restorasyonu gibi konuları kapsamaktadır. Blue Deal, AB'nin mevcut Yeşil Mutabakatı'nın bir parçası olarak su yönetimini öncelikli hale getirmeyi amaçlamaktadır.
AB Mavi Mutabakatı (EU Blue Deal) çalışmaları Avrupa Birliği tarafından 2023 yılı ocak ayında başlamıştır. Avrupa Birliği Ekonomi ve Sosyal Komitesi (EESC) tarafından Şubat 2023 te Avrupa Birliği "Time for an EU Blue Deal " programı ile anlaşmanın resmi lansmanını gerçekleştirdi. Avrupa Parlamentosu ve EESC Eylül 2023 te Avrupa Birliği devletlerine AB Mavi Mutabakatı (EU Blue Deal) ı destekleme çağrısında bulundu. Ekim 2023'te EESC, stratejik bir öncelik olarak Avrupa için sürdürülebilir bir su politikasına yönelik kapsamlı bir öneriler dizisi olan AB Mavi Anlaşması Çağrısını sundu. Çalışma, suyun sosyal, ekonomik, çevresel ve jeopolitik yönlerinin yanı sıra tarım, sanayi, altyapılar ve sürdürülebilir tüketimle ilgili su sorunlarını kapsayan bir dizi görüşe dayanmaktadır. Avrupa Birliği komisyonu 2024 yılında Su Dayanaıklılığı Girşimini öncelikli konular arasına aldı. EESC Başkanının AB Mavi Mutabakatı Deklarasyonu, gelecekteki AB girişimlerine rehberlik etmesi gereken 15 ilkeyi ve EESC'nin acil olarak uygulanmasını önerdiği bir dizi 21 somut eylemi içermektedir. Çağrıdaki amacın AB Mavi Mutabakatı'nın yeni Avrupa Komisyonu için bağımsız bir stratejik öncelik olarak kabul edilmesi olduğu ifade edildi. Bu çağrı, politika yapıcıların büyük ilgisini çekmiş ve gençlik, sanayi, çevre örgütleri gibi çok çeşitli paydaşlardan destek görmüştür.
AB Mavi Mutabakat Maddeleri Nelerdir?
Avrupa Birliği Mavi Mutabakatında girişimlere rehberlik etmesi adına 15 madde yayınlanmıştır. Avrupa Ekonomik Sosyal Komitesi (EESC), AB kurumlarını kapsamlı bir AB Mavi Anlaşmasını kabul etmeye çağırarak bu zorluklara yanıt vermiştir. Avrupa'nın su sorunlarını bir sonraki Avrupa Komisyonu (2024-2029) döneminde öncelik verilmesi gereken bir dizi 15 yol gösterici ilke ile ele almayı amaçlayan Avrupa için bağımsız bir stratejik politika. Bu ilkeler şunlardır:
- Yeni Avrupa su politikası, AB Yeşil Mutabakatı'nda olduğu gibi diğer tüm AB politikalarıyla uyumlu olmalıdır. Mavi Anlaşma kapsamındaki politikalar ve eylemler güncel, doğru, şeffaf, karşılaştırılabilir, kolay erişilebilir ve güvenilir su verilerine dayanmalıdır.
- Ekosistemlerin, sulak alanların ve biyoçeşitliliğin restorasyonu ve korunması Mavi Anlaşma'nın temel bir parçasını oluşturmalıdır.
- Avrupa Birliği su konusunda insan hakları temelli bir yaklaşım benimsemeli ve Avrupa Sosyal Haklar Sütunu'nun 20. İlkesi doğrultusunda su yoksulluğuyla mücadele etmelidir. Sağlıklı bir çevre hakkı da temel bir insan hakkı olarak tanınmalıdır.
- Su, sanitasyon ve hijyen (WASH) hizmetleri sürdürülebilir, eşitlikçi, yüksek kalitede ve herkes için karşılanabilir olmalıdır. Bir su krizi durumunda, vatandaşlar ve onların temel ihtiyaçları öncelikli olmalıdır.
- Tüm su kullanıcıları, suyun sürdürülebilir kullanımı ve tüketimini destekleyen çözüm ve uygulamaları benimsemeye teşvik edilmelidir.
- AB, su verimliliği, geri dönüşüm ve kirliliğin azaltılmasını sağlayan teknolojilerin geliştirilmesini ve bunların tarım, sanayi ve haneler tarafından giderek daha fazla benimsenmesini desteklemelidir.
- Şebekelerdeki sızıntılardan kaynaklanan su kayıplarının ve tarım, sanayi, hane halkı ve diğer tüm kullanıcılar tarafından yapılan su israfının önemli ölçüde azaltılması gerekmektedir.
- Tarım, su kıtlığının kurbanı olduğu kadar başlıca nedenidir de. AB, stratejik bir planla, AB'de yeterli ve sürdürülebilir gıda üretimini sağlamak için yeterli kalitede suya erişimi ve bunun tarımda sürdürülebilir yönetimini sağlamalıdır.
- Enerji, su ve kritik hammaddeler arasındaki bağlantı göz önüne alındığında, su AB'nin sanayi stratejisinin temel bir unsuru olarak görülmelidir.
- Farklı endüstrilerin farklı su ihtiyaçları ve su verimliliğine ilişkin fırsatları olduğundan sektörel bir endüstriyel yaklaşıma ihtiyaç vardır. Zarar vermeme ilkesi, ekonomik faaliyetlerin su tüketme hakkı ile birleştirilmelidir.
- Nitelikli ve uzmanlaşmış işçilerin mevcudiyeti sağlanmalı ve Avrupa şirketlerinin rekabet gücü korunmalıdır.
- Kapsamlı bir AB su politikasına aynı derecede iddialı bir finansman planı eşlik etmelidir. Su fiyatları, maliyetleri ve vergileri adil ve şeffaf olmalı, fiyatlar tam maliyet geri kazanımı ilkesine dayanmalıdır.
- AB mavi diplomasi alanındaki çabalarını artırmalı ve su, komşuluk, ticaret ve kalkınma politikaları da dâhil olmak üzere AB'nin dış politikası ve dış ilişkilerine entegre edilmelidir. Mavi diplomasinin temel stratejik hedefleri, suyla ilgili tüm konularda BM antlaşma çerçevesinin iyileştirilmesini ve uluslararası anlaşmaların hızla uygulanmasını kapsamalıdır.
- Ekonomi ve toplumun tüm sektörlerinde suyun tasarruflu ve verimli kullanımını teşvik etmek, yeraltı ve yüzey sularının kirlenmesini azaltmak ve kirlenmiş ve bozulmuş suları eski haline getirmek için uluslararası politikalar geliştirmek zorunludur.
- AB Mavi Anlaşması, yeraltı suları da dâhil olmak üzere tatlı su kaynaklarının yeterli bir şekilde yönetilmesini gerektirmektedir. EESC, ilgili tüm paydaşları içeren bir nehir havzası yaklaşımı çağrısında bulunmaktadır. Mevcut sınır ötesi nehir havzası işbirliği girişimleri derinleştirilmeli, geliştirilmeli ve yeterli şekilde finanse edilmelidir.
AB Mavi Mutabakatın Hedefleri ve İlkeleri Nelerdir?
Entegre Su Yönetimi: Blue Deal, su yönetimi politikalarının tüm AB politikalarıyla uyumlu olmasını sağlamayı hedeflemektedir. Bu, güncel, doğru ve şeffaf su verilerinin kullanılmasını gerektirir.
- Ekosistemlerin Korunması: Ekosistemlerin, sulak alanların ve biyolojik çeşitliliğin korunması ve restorasyonu, Blue Deal'in temel bileşenlerindendir. Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı teşvik edilmelidir.
- İnsan Hakları ve Su Erişimi: AB, suyun temel bir insan hakkı olarak tanınmasını ve su yoksulluğuyla mücadeleyi hedeflemektedir. Su ve sanitasyon hizmetlerinin herkes için sürdürülebilir, eşitlikçi, yüksek kaliteli ve erişilebilir olması gerekmektedir.
- Teknolojik Yenilikler ve Verimlilik: Su verimliliğini artıran, geri dönüşümü teşvik eden ve kirliliği azaltan teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanması desteklenmektedir.
- Tarım ve Su Yönetimi: Tarım sektörü, su kıtlığının hem nedeni hem de mağduru olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, tarımda suyun sürdürülebilir yönetimini sağlamak için stratejik planlar geliştirilmelidir.
Blue Economy Raporu 2024
Blue Economy Raporu, AB'nin mavi ekonomi sektörlerindeki gelişmeleri ve sürdürülebilir kalkınma stratejilerini içermektedir. Bu rapor, deniz kaynaklarının korunması, deniz taşımacılığı, balıkçılık, yenilenebilir enerji ve mavi biyoteknoloji gibi alanlarda ekonomik performansın analizini sunmaktadır.
Ekonomik Performans: AB'nin mavi ekonomi sektörleri, 2015-2021 yılları arasında önemli ekonomik büyüme kaydetmiştir. Örneğin, deniz rüzgar enerjisinde %326, gemi inşasında %54 ve deniz taşımacılığında %29 oranında nominal GVA artışı olmuştur.
İnovasyon ve Teknoloji: Mavi ekonomi, temiz teknolojiler ve yeni enerji kaynakları ile büyümektedir. Dalga ve gelgit enerjisi gibi yenilikçi deniz enerji projeleri, AB'de büyük ölçekli ticari uygulamalara ulaşmıştır.
Blue Deal, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimini sağlamak ve iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir araç olarak konumlanmaktadır. Bu strateji, AB'nin su kaynaklarını koruma ve kullanma şeklini dönüştürerek, gelecekteki su krizlerini önlemeyi amaçlamaktadır.
Güncelleme Tarihi: 19.7.2024 13:31:22
paylaş
twittle
paylaş
paylaş
